Aidance:Modeles

Mwaisse pådje po l' aidance

Pådje d' esplikêye des modeles

On modele, c' est des letes metowe inte des crolêyès åtchetes, ki sont todi les minmes, et ki si håynèt come vos avoz decidé dins leu pådje sourdant.

Metans li modele po mete al tiesse d' ene intrêye d' on dné lingaedje c' est {{L}}, avou l' côde do lingaedje come paramete, dj' ô bén: {{L|wa}}.

Si vos vloz vey si pådje sourdant, ki pa des côps dene plus d' esplikeyes so l' eployaedje do modele, vos ploz clitchî so ç' no dins l' djivêye des modeles cial pa dzo. Vos ploz eto taper « Modele: » eyet s' no (metans « Modele:L ») dins l' pitit purnea «cweri» cial a hintche.

Vos lzès ploz ramidrer, si vos savoz cmint fé.

Asteme, les modeles do Wiccionaire sont co dizo rcwerance. I ndè dmeure des vîs, ki n' sont pus eployîs. Por vos cnoxhe "li dierinne môde", loukîz des mots ki rshonnèt å ci ki vos vôrîz bén fé moussî dins l' indecse des intrêyes bén apontieyes.

Modeles djenerås

mot djusse kimincî : {{djermon}}
Tiesse d' on mot dins on lingaedje : mete {{L|<côde lingaedje>}} come tite di prumî livea (dj' ô bén, pol walon: == {{L|wa}} ==)
Tiesse des hagnons d' deujhinme livea: on eploye li modele {{H|xxxx}} (come Hagnon) come tite (dj' ô bén: === {{H|xxxx}} ===.
- po les hagnons d' croejhete (Viebe, Sustantif,...) on doet dner ossu l' lingaedje: {{H|Vi|wa}} (vey pus lon pol djivêye)
- pol hagnon "Etimolodjeye" : eployî {{H|etimolodjeye}}
  - etimolodjeye nén cnoxhowe : {{Etim?}}
- Tite do hagnon "Prononçaedje" : eployî {{H|Pr}} et poy:

 * {{WAFE}}
 ** {{prcoi}} {{AFE|pro.nõ.sɛʧ|pro.nõ.saʧ|...}}
 ** {{pzc}} {{AFE|<prononçaedje zero cnoxheu>}}
 * {{Ric|dis.cô.paedje. .do. .mot}}

- Modeles del sôre do mot el croejhete :
  - {{H|Su}} : Sustantif (kimon no)
  - {{H|NP}} : No prôpe
  - {{H|Vi}} : Viebe
  - {{H|Addj}} : Addjectif
  - {{H|Adv}} : Adviebe
  - {{H|Adjon}} : Adjondrece
  - {{H|Div}} : Divancete
  - {{H|Divire}} : Divancetire
Riscrijhaedje do mwaisse mot e cråssès letes : {{~}}
Mot ki n' vinèt ki dins ene metowe ratourneure : {{d-rat}} Loukîz a : djun
Tite do hagnon "Ratourneures" : eployî {{H|Reu}}
- raclôre li ratourneure avou : {{r|.....}} (riwaitîz l' pådje d' esplikêyes po les parametes di categorijhaedje)
Tite do hagnon "Parintaedje" : {{H|Pa}}
Tite do hagnon "Mots d' aplacaedje" : {{H|A}}
Tite do hagnon "Sinonimeye" : {{H|Si}}
Tite do hagnon "Mots vijhéns" : {{H|MV}}
Tite do hagnon "Omofones" : {{H|Of}}
Tite do hagnon "Contråve" : {{H|Ct}}
Tite do hagnon "Pwaire minimom" : {{H|PM}}
Tite do hagnon "Ortografeye" : {{H|Or}}
- tåvlea des ortografeyes come çouci :

{{Orto
 | ineôrtografèye = E1, E34, ...
| ôteortografîye = O4, ...
}}

Ces racsegnes la polèt eto esse rindjeye dins l' ridant "Sourdants" ou "Rilomêye do mot" (loukîz ciddé ådzo).

Tite do hagnon "Rilomêye do mot" : {{H|RM}}
Tite do hagnon "Ratournaedjes" : {{H|Ra}}
Tite do hagnon "Sourdants" : {{H|S}} (on nel metrè nén s' i gn a ddja on hagnon "Ortografeyes e sistinme Feller", ca c' est l' minme cayet). U adon, pa oniesté, si on-z a stî rapexhî bråmint des idêyes lavola. Ene sacwè co a ndè dvizer.

Troke di modeles

Vocial ene troke di modeles; end a ddja po fé si vos vloz edåmer èn årtike "al dierinne môde". == {{L|wa-fel}} == == {{L|wa-vsis}} == =={{L|wa-nst}}== {{~nst|d’ l’}} =={{L|wa}}== {{-spodiv-RI|xxx}} {{-spodiv-S|xxx}} {{-spodiv-E|xxx}} {{-spodiv-KI|xxx}} {{-spodiv-DIS|xxx}} {{-drif-|tcheptî}} {{-drif-|ling=zgh|ⴰⵣⵖⴰⵔ}} {{-drifor-}} {{-drifco-}} {{-SCH-}} {{-spodiv-E|schô}} === {{H|rifaflotaedje}} === * {{=dsf-ar}} « [[]] » * {{fafl-ary}} « [[]] » === {{H|ralfabetijhaedje}} === * {{=ral}} « [[]] » * {{=ral}} « [[]] » === {{H|etimolodjeye|wa|1}} === ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|xxx|sourd=}} {{BdjV|A|brey|braire}} {{bet|yy|s|wa}} {{çdom}} {{caw|xxx|s|wa}}. {{Sh-m|||}} {{Calc|xxx|fr|wa}} {{m-s}}. {{Etim?}} {{Apl|wa}} «[[]]» + «[[]]» {{Sp-apl}} {{Lka|xxx|Etimolodjeye}} ==={{H|prononçaedje}}=== * {{AFEW}} ** {{prcoi}} {{AFE|||||||}} ɔːøːʀɑ̃ʧɛ̃ɛːʤɔ̃õɲeẽːʃʒœəæ {{BS|ô}} ** {{pzc}} {{AFE|.'}} ** {{pzc}} {{AFE|ʀõ.'ziː|odio=Wa_.ogg|ling=wa}} * {{Ric|må·gri·yeus}} ==={{H|prononçaedje}}=== * {{WAFE}} {{AFE|kər.kæz|odio=Ary kerkaz كركاز.ogg|lang=ary}} ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{o}} / {{f}} ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-|o=|f=}} {{~}} {{o}} / {{f}} {{-su-|ling=en}} ==={{H|sustantivire|wa}}=== {{-su-|pl=}} {{~}} {{o}} / {{f}} ==={{H|viebe|wa}}=== {{~}} {{vc}} {{vsc}} {{loyén prono}} {{loyén prono|wa|'}} {{-codjow-|troke=1|A=bout|come=bouter}} {{-codjow-|troke=2|A=atôtch|come=waitî}} {{-codjow-|troke=2|A=tches|come=tchessî}} {{-codjow-|troke=1|A=tchict|B=tchictêy|come=tchicter}} {{-codjow-|troke=3|A=tcher|come=tcheryî}} {{-codjow-|troke=2|A=tårdj|B=tådj|come=tårdjî}} {{-codjow-|troke=1|A=shofl|B=shofel|come=shofler}} {{-codjow-|troke=1|A=mostr|B=moster|come=mostrer}} {{-codjow-|troke=1|A=copin|C=copen|come=copiner}} {{-codjow-|troke=1|A=alouw|C=alow|come=alouwer}} {{-codjow-|troke=1|A=dur|C=deur|come=durer}} {{-codjow-|troke=1|A=vik|come=viker}} {{-codjow-|troke=1|A=wård|B=wåd|come=wårder}} {{-codjow-|troke=2|A=criy|C=crey|come=criyî}} {{-codjow-|troke=2|A=toirtch|B=toitch|B.2=toirtchey|come=toirtchî}} picî: troke=2|A=piç|B=piç loukî troke=2|A=louk metinguer: troke=1|A=meting(|B=meting) bôgyî: troke=3|A=bôg {{-codjow-|troke = 4|A = ...ixh|B = .... (sins -i)|come = prusti}} {{-codjow-|troke=5|A=ratind|B=ratind|come=ratinde}} {{-codjow-|troke=5|A=kinoxh|B=kinoxh|come=mete}} {{-codjow-|troke=5|A=v(i)n|B=vén|C=vegn|come=v(i)ni}} {{-codjow-|troke=5|A=brey|B=brai|C=braiy|PE=brai|come=braire}} {{-codjow-|troke=5|A=bol|B=boû|C=bol|PE=[[boû]] / [[bolou]]|come=boure}} === {{H|vierbire|wa}} === {{~}} {{vs|foû|wa}} {{vsc}} ==={{H|codjowa|wa}}=== {{~}} ==={{H|addjectif|wa}}=== {{-addjwa-tpdr|o=(e)sportif|f=(e)sportive}} {{~}} {{o}} {{a-pdvpdr}} ==={{H|addjectivire|wa}}=== {{-addjwa-tpdr|o=|f=|opl=|fpl=}} {{~}} {{o}} {{a-atr}} ==={{H|adviebe|wa}}=== {{~}} {{n-c|wa}} ==={{H|advierbire|wa}}=== {{~}} {{n-c|wa}} ==={{H|aloyrece|wa}}=== {{~}} {{n-c|wa}} ==={{H|mot-fråze|wa}}=== {{~}} {{n-c|wa}} ==={{H|divancete|wa}}=== {{~}} {{n-c|wa}} ==={{H|no prôpe|wa}}=== {{~}} {{o}} === {{H|cawete di codjowaedje|wa}} === {{~}} ==={{H|dijhêye|wa}}=== {{~}} ==={{H|spot|wa}}=== {{~}} ==== {{H|ratourneures}} ==== #[[]] #{{r|}} ==== {{H|notule d' uzaedje}} ==== ==== {{H|piceures di croejhete}} ==== ==== {{H|piceures di croejhete|zgh}} ==== {{-haetchamzO-|ⵙⵔⴷⵓⵏ}} {{-haetchamzTA-|}} ==== {{H|parintaedje}} ==== {{Boesse|c=2| * [[xxx]] }} ==== {{H|mots d' aplacaedje}} ==== {{Boesse|c=2| * [[xxx]] }} ==== {{H|sinonimeye}} ==== {{Boesse|c=2|tite=boket d’ a| * [[schipe]] * [[siclat]] * {{Lka|xxx|Sinonimeye}} }} ==== {{H|contråve}} ==== ==== {{H|mots vijhéns}} ==== ==== {{H|dizotrins mots}} ==== {{Rvz}} ==== {{H|dizeutrins mots}} ==== ==== {{H|variantes}} ==== ==== {{H|dischindance}} ==== {{Dischindance | ca = [[canal]] | en = [[canal]], [[channel]] }} ==== {{H|omofoneye}} ==== ==== {{H|fås amisse}} ==== ==== {{H|pwaire minimom}} ==== ==== {{H|rilomêye do mot}} ==== {{Tit}} * [[]] {{PN}} ==== {{H|sipårdaedje}} ==== {{WC}}, {{WM}}, {{BA}}, {{WL}}, {{AWP}} ==== {{H|ortografeye}} ==== {{Orto|lang=zgh ==== {{H|ortografeye}} ==== {{Orto | adon = O5 | anon = R10 |- = C13,R13 }} ==== {{H|ortografeye}} ==== {{Orto | {{np2}} = }} {{=fon|?|tchapitya}} {{=wis|tehng|tins}} ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|sinse ratourné {{Lka|xxx|Ratournaedjes}} |fr= {{t+|fr|}} |en= {{t+|en|}} |nl= {{t+|nl|}} |de= {{t+|de|}} |es= {{t+|es|}} |ar= {{t+|ar|mot-ar|ral=|ar-fafl=}} |ary= {{t+|ary|mot-ary|ral=|ar-fafl=}} |zgh= {{t+|zgh|mot-tfn|ral=}} |mt= {{t+|mt|}} |pcd= {{t+|pcd|mot}} |lorg= {{t+|lorg|mot}} }} === {{H|waitîz eto}} === {{wp}} {{wp|xxx}} === {{H|sourdants}} === === {{H|Cos|wa}} === {{~}} # {{IP13s|***}}. # {{SP13s|***}}. # {{Kim2s|***}}. {{Cos-3-mete}} {{CoSP13s-ratin}} => # {{SP13s|{{np2}}}}. {{Cos-3-mete}} ==={{H|PE|wa}}=== {{-perwa-î|zzz}} {{PE=}} {{PE=sc}} === {{H|Cos|wa}}=== {{IP1S+Kim2S-4}} => {{-drifco-|{{PAGENAME}}xh}} {{~}} # {{IP1s|xxx}}. # {{Kim2s|xxx}}. ÉÈÀ əᵊæēōī£#å ôⁿéⁿîⁿe̊œėĕē «»…‿ ′’≠ ± ŋɛ̃ɛãɔ̃õñẽĩ χ«» ṣ ṛ ε ɔøː · ɣ

ʤ ʒ ʧ ʃ ʀ ʁ cha = roa-cha õɔ̃ ó ñíúóá … ḥẓṣṛṭḍgʷkʷɣ ɑ̃,ɪ

Modeles pol hagnon "Etimolodjeye"

D' après on bodje etimolodjike

{{Bdjla}} : Bodje etimolodjike latén (dene otomaticmint li categoreye).
{{Bdjti}} : Bodje etimolodjike tîxhon (dene otomaticmint li categoreye).
- {{Bdjfrk}} : Bodje etimolodjike francike (dene otomaticmint li categoreye).
{{Bdjga}} : Bodje etimolodjike gayel (dene otomaticmint li categoreye).

po rahoukî li FEW

Les rahoucas des bodjes etimolodjikes acertinés dins l' FEW (on lzès trouve dins E212b, S0, les ALW, les tezes et memweres di studiants, evnd.) si fwaiynut avou l' modele {{FEW}} adon-pwis li limero do tome e cråssès letes, et l' pådje; boutans {{FEW|12|236|b}}} dene : 12 236b.

Si les mots n' sont nén co e l' FEW, et k' î divrént esse (come c' est marké dins les minmes sourdants), eployîz l' modele {{dFEW}} pus l' hagnon la k' elzès fåreut stitchî.

D' après l' mwaisse årtike (femrins, spotcheyès fômes...

{{Ef}} Ehåyî femrin (dene otomaticmint li categoreye).

Årtikes avou deus mots omonimes, u di deus diferinnès croejhetes

Si les omonimes sont des mots d' croejhete diferinne mins d' ene minme etimolodjeye; adon les tites di croejhete (dinés pa les modeles {{H|Su|wa}}, {{H|Vi|wa}}, evnd) sufixhèt po lzès dispårti.

Ces modeles fjhèt des etiketes ki plèt esse eployeyes po-z ariver direk sol bon hagnon.

Metans, a magnî, i gn a 3 omonimes: on viebe {{H|Vi|wa}}, on sustantif-viebe {{H|Su-vi|wa}} eyet on pårticipe erirece {{H|PE|wa}}; çou ki dene les etiketes shuvantes: magnî#Walon Viebe, magnî#Walon Sustantif-viebe eyet magnî#Pårticipe erirece

Si l' etimolodjeye est diferinne, adon on dispårtixhe avou l' modele d' etimolodjeye.

Metans, a live i gn a troes sustantifs diferins; adon on dene å modele di tite di l' etimolodjeye, li côde do lingaedje eyet des limeros d' dispårtaedje: {{H|etimolodjeye|wa|1}}, {{H|etimolodjeye|wa|2}}, {{H|etimolodjeye|wa|3}}; çou ki dene les etiketes shuvantes: live#Walon 1, live#Walon 2, live#Walon 3

Modeles pol hagnon "Prononçadje"

Modele li pus eployî asteure

{{WAFE}}
- {{prcoi}} {{AFE|p1|p2|p3|p4| ... }}
- {{pzc}} {{AFE|pzc}}

Si on vout di tote foice håyner li djeyografeye des accints : (Loukîz a saloe)

{{Lidje}} Walon do Levant
{{H-VS}} Payis di Hu et del Viye Såm (prononçaedje "û" do betchfessî OE)

...

po les mots avou on seu prononçaedje

On mete padrî li modele {{1pr}} kel va categorijhî (Mots ki s' prononcèt parey totavå) Loukîz a : take

po les mots avou on mwaisse prononçaedje bén clair

C' est l' prumî ki serè marké pol roye des prononçaedjes coinreces.

On metrè padrî li modele {{c1pr}} (cåzu k' 1 prononçaedje) kel va categorijhî (Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå) Loukîz a : drap, fotche, fonne

Modeles po les sustantifs

avou des tåvleas

C' est bråmint mî di mostrer totes les cognes do mot, rapoirt ås djinre et nombe, so des tåvleas :

{{-wasu-}} : tåvlea avou 2 gayoles, singulî et pluriyal : erî-fa
{{-wasu-f}} : tåvlea avou 4 gayoles, femrin omrin, singulî et pluriyal : po les sustantifs et les addjectifs todi metou padrî. I vos fåt scrire les 4 cognes; vos l' ploz rcopyî dins l' pådje do femrin, do pluriyal, do femrin pluriyal.
{{-wasu-f2}} : tåvlea avou 6 gayoles : deus femrins ey èn omrins + les 3 pluriyals. Po les nos d' fijheus et sacwants nos d' mestîs avou l' cawete -î (guerî)
{{-wasu-e}} : tåvlea otomatike avou 4 gayoles po les cmons nos ki fjhèt leu femrin avou "-e" (gueuyåd); i n' fåt nén rcopyî les 4 mots dins l' modele, mins on n' pout nén rcopyî l' tåvlea so les ôtes pådjes (li cene do femrin...)
{{-wasu-ne}} : parey po les femrins ki s' fwaiynut tot radjoutant -ne (tchesturlin).
{{-wasu-addj}} : tåvlea avou 6 gayoles et 5 cognes, femrin, omrin, singulî et pluriyal, et femrin pluriyal metou padvant (coron -ès) : po les addjectifs ki s' plèt mete divant l' no. I vos fåt scrire les 5 cognes (5 nén 6 paski l' omrin pluriyal metou padvant ni candje nén). La eto, vos avoz l' ådjeu di rcopyî l' minme tåvlea dins l' pådje do femrin, do pluriyal, do femrin pluriyal, do femrin pluriyal metou padvant. Loukîz a "tchårné".

sins tåvlea

C' est ddja des vîs modeles : vos les ploz rapontyî avou des tåvleas.

{{==kf}} : ki l' femrin, c' est :
{{==kfs}} : ki les femrins, c' est : (no d' fijheu avou on femrin avou l' cawete -euse, ey èn ôte avou l' cawete -resse; loukîz a : troufleu
{{==k-o}} : : ki l' femrin, c' est :
{{==kpl}} : ki l' pluriyal, c' est :
{{==ksg}} : ki l' singulî, c' est :
{{spl|<lingaedje>}} : pus sovint eployî å pluriyal; dins ç' cas la, li mot e pluriyal rexhe otomaticmint; nén dandjî del rimarker.
{{tsg|<lingaedje>}} : todi å singulî
{{tpl|<lingaedje>}} : todi å pluriyal

Pådjes di sustantifs pluriyals

On modele po fé ene simpe pådje d' on pluriyal : {{Plu}} Loukîz a: esplikêyes
Po les mots eployîs pus sovint å pluriyal k' å singulî (avou l' minme sinse) : breles
Mots avou on sinse especiå å pluriyal : cingues

Po des pus spepieusès categoreyes, alez s' vey so : Sustantifs pluriyals categorijhîs

Egzimpes di mots dins des spepieusès categoreyes do pluriyal :

Pådjes di sustantifs femrins

cawete -euse : copieuse
cawete -resse : copeyresse
sins rîlêye : bandiye, soçone

Modeles po les viebes

L' intrêye d' on viebe (après l' etimolodjeye et l' prononçaedje) si fwait pa ene tripe roye di formules sol piceure ki shût :

=== {{H|Vi|wa}} ===
{{-codjow-|troke=..|...}}
{{~}} {{vc}}

Tite di hagnon

{{H|Vi|wa}} : Tite do hagnon po èn infinitif
{{H|Co|wa}} : Tite do hagnon po on seu codjowa : loukîz a : åreuss
{{H|Cos|wa}} : Tite do hagnon po sacwants codjowas (si scrijhant parey); loukîz a : sieve
{{H|PE|wa}} : Tite do hagnon po on pårticipe erirece; loukîz a : vinou
{{H|PP|wa}} : Tite do hagnon po on pårticipe prezintrece loukîz a : betchfessant

Sôres di viebes

I gn a des modeles po les sôres di viebes (si l' viebe est dins èn ôte lingaedje, el diner come paramete, eg: {{vc|fr}}) ki ecråxhnut otomaticmint les pådjes di categoreyes) :

{{vc}} : viebe å coplemint
{{vcnd}} : viebe å coplemint nén direk
{{vsc}} : viebe sins coplemint
{{vsdj}} : viebe sins coplemint
{{vpr}} : viebe å prono
- {{vprmur}} : viebe å prono muroetrece
- {{vprnon}} : viebe å prono nonlôtrece

I gn a eto :

{{np-vprC}} : come "vpr" mins håynêye eto on loyén eviè èn årtike a pårt « si xxxxx »
{{np-vprV}} : come "vpr" mins håynêye eto on loyén eviè èn årtike a pårt « s' xxxxx »

Po on viebe k' i n' egzistêye ki dins ene sôre, on metrè l' modele al copete, djusse padrî « {{~}}.

Si l' viebe egzistêye dins diferinnes sôres, mins avou on seu sinse pa sôre; on metrè l' modele å cmince do definixha, eg:

{{~}}
# {{vc}} sinse pol viebe å coplemint.
#* egzimpe d' eployaedje
# {{vsc}} sinse pol viebe sins coplemint.
#* egzimpe d' eployaedje

Mins si ene sôre a pus d' on sinse diferin, on frè on coxhlaedje a deus liveas, eg:

{{~}}
# {{vc}} :
## 1î sinse pol viebe å coplemint.
##* egzimpe d' eployaedje
## 2inme sinse pol viebe å coplemint.
##* egzimpe d' eployaedje
# {{vpr}} :
## 1î sinse pol viebe sins coplemint.
##* egzimpe d' eployaedje
## 2inme sinse pol viebe sins coplemint.
# {{vsc}} motoit ki l' eployaedje sins coplemint n' a k' on sinse...
#* egzimpe d' eployaedje

asteme : i fåt bén mete on dobe pont « : », ôtrumint l' sistinme ki permete di catchî les egzimpes ni rote pus (tote roye di definixha (ki cmince avou fok des « # ») doet fini pa on simpe ou dobe pont)

Tåvleas d' codjowaedje

Noveas-noveas modeles

Eployî l' modele {{-codjow-}}; il est fwait come les noveas grands tåvleas d' codjowaedje, mins avou seulmint ene pougneye di cognes.

Alez s' vey si pådje d' aidance.

Egzimpes:

viker
{{-codjow-|troke=1 |A=vik}}

ovrer
{{-codjow-|troke=1 |A=ovr |B=over}}

waitî
{{-codjow-|troke=2 |A=wait}}

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	vike
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	vikez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	vicans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	vicnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	vicrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	vikéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	vike
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	viké

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	overe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	ovrez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	ovrans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	overnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	overrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	ovréve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	overe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	ovré

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	waite
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	waitîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	waitans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	waitnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	waitrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	waitive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	waite
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	waitî

netyî
{{-codjow-|troke=3 |A=net}}

prusti
{{-codjow-|troke=4 |A=finixh |B=fin}}

vini
{{-codjow-|troke=5 |A=v(i)n |B=vén |C=vegn |PE=v(i)nou}}

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	neteye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	netyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	netians
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	neteynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	neteyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	netyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	neteye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	netyî

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	fini / finixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	finixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	finixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	finixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	finirè / finixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	finixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	finixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	fini

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	vén
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	v(i)noz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	v(i)nans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	vegnnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	vénrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	v(i)neu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	vegne
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	v(i)nou

Vîs-noveas modeles

Loukîz a : Wiccionaire:Tåvleas d' codjowaedje do walon

Vîs-vîs modeles

ki seront co eployîs po les vierbires Po mete on tåvlea, i vos fåt rimpli les 3, 5 u 5 gayoles. Vos ploz rmete ci tåvea l so les pådjes di ces 3, 4 u 5 codjowas la.

Si vos vloz des loyéns viè leus pådjes, epårnez les avou des [[]] (clitchaedje otomatike ådzo d' vosse purnea dins "ahessåvès letes")

po les viebes ki l' suddjonctif prezintrece singulî est l' minme ki l' infinitif prezintrece singulî : {{Codj-3|[[IP1s = SP1s]]|[[IP1p]]|[[PEO]]}} (IP1s = Indicatif prezintrece, 1ire djin singulî; SP1s = suddjonctif prezintrece, 1ire djin sing.; IP1p = Ind. prez., 1re djin do pluriyal; PEO = pårticipe erirece omrin).
po les viebes ki l' suddjonctif prezintrece singulî est diferin di l' infinitif prezintrece singulî: {{Codj-4|[[IP1s]]|[[IP1p]]|[[SP1s]]|[[PEO]]}}; loukîz a : vinde
po les viebes k' ont-st on futeur (et on condicioneu) ki n' sont nén emantchåves a pårti di l' infinitif : {{Codj-5|[[IP1s]]|[[IP1p]]|[[IF1s]]|[[SP1s]]|[[PEO]]}} (IF1s = Indicatif futurrece, 1ire djin singulî); loukîz a : shuve, raveur

Codjowaedjes

{{codj|come=<viebe di referince>}}

vîs modeles

~~co-bou~~ : viebes ki s' codjownut come "bouter" => {{codj|come=bouter}}
~~co-tchi~~ : viebes ki s' codjownut come "tchicter" => {{codj|come=tchicter}}
~~co-vik~~ : viebes ki s' codjownut come "viker" => {{codj|come=viker}}
~~co-wait~~ : viebes ki s' codjownut come "waitî" => {{codj|come=waitî}}
~~co-tches~~ : viebes ki s' codjownut come "tchessî" => {{codj|come=tchessî}}
~~co-prus~~ : viebes ki s' codjownut come "prusti" => {{codj|come=prusti}}
~~co-mint~~ : viebes ki s' codjownut come "minti" => {{codj|come=minti}}
~~co-sierv~~ : viebes ki s' codjownut come "siervi" => {{codj|come=siervi}}

Vierbires

Loukîz a : vir evi, taper foû, maker djus

Po les viebes avou l' betchete ki- : alez s' vey : kimesbridjî; kipårti

Codjowas

Po les codjowas a l' Indicatif prezintrece singulî : alez s' vey : gueuye#Codjowas, sieve, roncene, schôpeye

Po fé raddimint ene pådje po on codjowa (metans onk k' aparexhe so les fråzes d' egzimpe d' èn infinitif), sins mete les pondants et les djondants, loukîz a : rcandjnut (avou metaedje del cawete), u co pus biesmint : bouytént (sins nole esplikêye; ça s' frè pus tård).

Modeles po les addjectifs

Tåvleas

Loukîz a : «Wiccionaire:Tåvleas po ls addjectifs walons»

Asteure i gn a pus k' troes modele di tåvleas a-z eployî; tos troes foirt åjheys :

plaeçaedje todi pa drî : {{-addjwa-tpdr}}
plaeçaedje todi pa dvant : {{-addjwa-tpdr}}
plaeçaedje si polant fé des deus sôres : {{-addjwa-}}

Li pus åjhey a ritni po les parametes c' est d' eployî o= pol cogne omrinne, eyet f= pol cogne femrinne; c' est tot !

Alez s' vey les pådjes d' aidance di ces troes modeles la po vey sacwants egzimpes.

Plaeçaedje di l' addjectif

On n' wådrè ki les 3 categoreyes ki shuvnut :

{{a-tpdv}} : todi metou padvant l' no, come epitete
{{a-pdvpdr}} : metou padvant u padrî l' no, come epitete
{{a-tpdr}} : todi metou padrî l' no, come epitete

Les deus d' après n' seront pus diswalpêyes :

~~a-pdr~~ : metou purade dirî l' no, come epitete
{{a-pdv}} : metou purade divant l' no, come epitete

Vîs modeles

~~kpldn~~ : ki l' pluriyal divant l' no, c' est : (po les intrêyes ki c' est ddja èn addjectif femrin pluriyal) (dfûle)
~~kfpldn~~ : ki l' pluriyal divant l' no, c' est : (po les intrêyes ki c' est èn addjectif omrin et femrin) (djaene )
{{of-a}} : omrin et femrin addjectif (macasse, copisse, cronolodjike)

Modeles po les pårticipes

Noveas modeles po les pårticipes erireces

Omrin p.e 1ire troke : macsådé, macté; po les cas k' i gn a pont d' femrin, loukîz a : "amedé"
Omrin p.e 2inme, 3inme & 4inme troke troke : minme pådje ki l' infinitif : transi
Omrin p.e 5inme troke : ascropou
Femrin p.e. 1ire troke : esplikêye
Femrin p.e. 5inme troke : ascropowe

Ancyins modeles po les pårticipes erireces

ope&a : omrin pårticipe erirece & addjectif (kimesbridjî)
fpe&a : omrin pårticipe erirece & addjectif (kimesbridjeye)
ope&a&n : omrin pårticipe erirece & addjectif et no (mesbridjî)
fpe&a&n : omrin pårticipe erirece & addjectif et no (mesbridjeye)

Pårticipes prezintreces

simpe pårticipe prezintrece : betchfessant
pårticipe prezintrece ki dene des addjectifs et des nos : rûtiant

Modeles po les nos d' djins

ndj : no d' djin (po les djivêyes di mots)
ondj : omrin no d' djin (Tchairiot)
fndj : femrin no d' djin (Tchairiote)
ondm : Onk di (Tchairiot)
fndm : Ene di (Tchairiote)
ndjpl : No d' djin, li pus sovint eployî å pluriyal (po les såvedjes nos) (Makés)
sndm : Såvadje no des dmorants di (Makés)

Modeles po les spotchaedjes et dispotchaedjes

Sins tåvlea

(po n' nén rprinde tos les sinses d' on mot k' a stî espliké so l' pådje di l' ôte cogne)

{{Spoc}} : Sipotcheye cogne, dirî voyale, di : (rnetyî)
{{Dispo}} : Dispotcheye cogne (eployeye a l' atake u dirî cossoune) di : (siplawner)
{{Divc}} : Cogne avou ene divanceye voyale, eployeye a l' atake et dirî ene cossoune (purade e Coûtchant walon) pol mot : estofe

(pol coirnêye "Croejhete")

Avou des tåvleas

{{-spodiv-}} : tåvlea ås 2 gayoles, cogne plinne, cogne sipotcheye

Modeles po les codjowaedjes

ip : a l' indicatif prezintrece
3s : al troejhinme djin do singulî
ip13s : a l' indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî
se13s : å suddjonctif erirece, 1ire et troejhinme djin do singulî
sp13s : å suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî
DIE : å Durant Indicatif Erirece

Modeles po les fråzes d' egzimpes

Les fråzes d' egzimpe sont so ene roye da sinne, ki cmince del minme manire ki l' roye di definixha, poy ene sitoele (*). Al fén d' l' egzimpe, on modele pout citer l' oteur ou l' ouve ki l' egzimpe provént, s' il astchait. Eg:

{{~}}
# {{livea|wa}} sôre di chôze, tot cåzant livelreçmint.
#* Èn vinez nén m' dire ki {{~}} et chôze c' est parey ! {{s|XYz}}
# sôre d' agayon, copurade :
## {{cinsî|wa}} èn agayon foirt agayonant po les cinsîs
##* Dji m' va chôzer les vatches avou l' {{~}} {{s-rif|ABc}}
## {{texheu|wa}} èn agayon ene miete pus ptit, eployî pa les texheus
##* Po fé on bea cayet, endè fåt des {{~s}} {{s-rif|E1}}

Mot discrît dins l' pådje

{{~}} : e noerès cråssès letes, pol tiesse do hagnon d' croejhete, et dins les fråzes (et les ratourneures); sins candjmint d' cogne.
{{~s}} : po les egzimpes la k' on scrît on pluriyal ki c' est l' no del pådje + s.
{{~e}} : po les egzimpes la k' on scrît on femrin ki c' est l' no del pådje + e.
{{~es}} : po les egzimpes la k' on scrît on femrin pluriyal ki c' est l' no del pådje + es.
{{~|diferinne cogne}} : po les egzimpes la k' on scrît on candjmint d' cogne eneviè l' no del pådje (bråmint po les codjowêyès cognes des viebes).

Oteur

Eployî l' modele {{s}} po les fråzes sicrîtes come dins l' oridjinå d' l' oteur, ou {{s-rif}} po les fråzes rifondowes. Li prumî paramete, oblidjî, est on côde rahouca d' oteur (ou d' sourdant po sacwantès ouves k' on des rahoucas da zeles), on pout eto dner on deujhinme paramete po håyner ene rawete (metans on limero d' pådje)

Å pus sovint les rahoucas d' oteur si fjhèt avou l' prumire lete di si ptit no et les 3 prumires di s' no d' famile, les 2 prumires e grandès letes : {{s-rif|WBal}} po ene fråze rifondowe da Willy Bal.

Po les dobes pitits nos, gn a nole rujhe : {{s-rif|JPD}} po ene fråze rifondowe da Jean-Pierre Dumont.

Po des egzimpes vinant d' on motî, on pout mete si côde : {{s-rif|E1}} pol motî da Haust metans.

Les ouves d' oteurs eployès sovint des rahoucas bastis sol rahouca d' l' oteur et des ptites letes pol tite, metans : {{s|LHsla}} « So l' anuti » da Lorint Hendschel.

Les ouves k' on des rahoucas eployåves sont metowes dins l' pådje "Sourdant" d' l' oteur.

Modeles po les tåvleas

Sustantifs

{{-wasu-}} : tåvleas po les addjectifs et les nos.

I seront replaecîs bénrade pa des modeles {{-suwa-}} (sustantifs walons)

Addjectifs

Loukîz a : #Modeles po les addjectifs

Viebes

Les noveas tåvleas minimom po les viebes si polèt fé avou on seu modele: {{-codjow-}} et lyi passer l' troke eyet les bodjes A, B, C, ou co des cognes pårticulires (IP1s, SP1s, PE,...) sorlon l' minme sintacse ki po les grånds tåvleas ({{Codjowaedje do walon}}); alez s' vey leus pådjes d' aidance.

Såf pol vî modele {{-coprus-}} (k' i n' faleut nou paramete), li novea modele ni dmande nén di taper d' pus, et on n' doet ritni k' on seu modele, avou on no pus åjhey, po tos les viebes (metans, po poleur:

{{-codjow-
| troke = 5
| A = p(o)l
| B = pô
| C = poy
| IP1s = pou
| IP3p.2 = polnut
}}

ou co :

{{-codjow-
| troke = 5
| A = p(o)l
| F1s = pôrè
| SP1s = poye / pouxhe
| IP1s = pou
| IP3p.2 = polnut
}}

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	pou
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	p(o)loz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	p(o)lans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	polnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	pôrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	p(o)leu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	poye / pouxhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	p(o)lou

vîs modeles

Dedja fwaits :

Modeles po les ratournaedjes

Loukîz a : tchivroû

==== {{H|Ra}} ====
{{ratour
|en= {{t+|en|...}}
|fr= {{t+|fr|...}}
...
}}

Li modele {{ratour}} fwait-st on tåvlea avou les ratournaedjes, metant l' drapea et l' no d' tchaeke lingaedje. Vos ploz mete ostant d' lingaedjes ki vos vloz, mins ene seule intrêye do tåvlea pa lingaedje (mins l' intrêye do tåvlea, leye, pout esse come on vout, avou sacwants mots).

Å pus sovint on metrè on (ou sacwants) mot(s) avou l' modele {{t+}} po les ratournaedjes; ci modele la fwait otomaticmint des dvintrins loyéns eyet des loyéns eviè les wiccionaires dins l' lingaedje såme. Alez s' vey si pådje d' aidance po totes les spepieustés.

Si vos vloz mete li djinre, i n' tént k' a vos; loukîz a : "mossea"

|fr= {{t+|fr|mousse||mousse#Nom commun 1}} {{f}}
|nl= {{t+|nl|mos}} {{n}}
|pl= {{t+|pl|mech}} {{m}}

Si vos metoz sacwants sinses dins l' minme tåvlea, i fåt mete intes åtchetes li dominne po lzès dispårti; loukîz a : "sere". Ou co mî, fé des tåvleas diferins po tchaeke sinse.

Po les lingaedjes ki n' si scrijhèt nén e-n alfabet latén, vos ploz mete li ralfabetijhaedje latén avou l' lomé paramete ral= do modele {{t+}}.

Si les ratournaedjes sont les minmes ki po on mot sinonmie, on pout eployî l' modele {{Lka-ra|ôte mot}} po fé on loyén direk eviè l' hagnon Ratournaedjes di cist ôte mot la.

Modeles po les spotchaedjes et les dvancêyès voyales

Modeles otomatikes, ricopiåves so les 2 ou 3 pådjes do mot

betchete ri- : {{-spodiv-RI|coir do mot sins l' betchete "ri-"}}. Loukîz a : "rinetiaedje", "rinetyî" ou sol pådje do modele.
betchete di- : {{-spodiv-DI|coir do mot sins l' betchete "di-"}}. Loukîz a : "dizandner", "dimander" ou sol pådje do modele.
Mots ki cminçnut pa s + Cossoune (et k' ont les 3 cognes s-, si-, es- : {{-spodiv-S|Coir do mot sins li "s-" d' atake}} Loukîz a : "dizandner", "dimander" ou sol pådje do modele.

Modeles avou rcopiaedje des 2 ou 3 cognes, ricopiåves so totes les pådjes do mot

Loukîz a : Modele:-spodiv-

Modeles po d' ôtes lingaedjes

Bråmint des modeles djenerås siervèt eto po ds ôtes lingaedjes, i fåt djusse candjî l' côde do lingaedje.

Mins end a sacwants ki n' s' eployèt måy pol walon :

{{=wa|<côde>}} : po les mots ki si scrijhèt dins èn ôte lingaedje parey k' e walon, ey avou l' minme sinse (ou pol moens on sinse li minme).
{{wa+|<côde>}} : po les mots walons ki n' si polèt nén ratourner avou on seu mot dins l' ôte lingaedje (dj' ô bén, ki l' mot walon est pus spepieus)

Modeles a rsaetchî

Asteme : i fåt replaecî les pådjes la k' i sont pa des pus noveas sistinmes.

{{Spoc}}
{{Divc}} ernetyî