tchårné

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye 1

Bodje « tchårn- » ‎(« tchå »), avou l’ cawete « -é », kécfeye pa sbetchaedje di : di «distchårné».

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	tchårné	tchårnés
femrin padrî	tchårnêye	tchårnêyes
femrin padvant	tchårnêye	tchårnêyès

tchårné omrin come addjectif djondrece, metou purade divant l' no

1. bén poirtant (k' a bråmint del tchå).
   • C' est ene grosse feme, bén poirtante, rozlante, tchårnêye come ene trecinsresse ki vént drovi — Édouard Thirionet (fråze rifondowe).
   • Come on djoyeu nûton, (li Pere Noyé) esteut tchårné, tchofou Et dj' m' a peté a rire cwand c' est k' dji l' a veyou. — Bernard Louis (fråze rifondowe). (ratournant «Li nute divant l' Noyé»)

Ratourneures

1. tchårnêye come ene trecinsresse

Sinonimeye

tchårnou, bén poirtant

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• tchaurné : C57, C106

Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

bén poirtant

• Francès : charnu ^(fr), opulent ^(fr), bien en chair ^(fr), rondelet ^(fr)

Etimolodjeye 2

Bodje « tchårn- » ‎(« tchåne »), avou l’ cawete « -é », avou acmaxhaedje do sinse 1 (les tchårnowès comeres estént waiteyes come pus avnantes).

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	tchårné	tchårnés
femrin padrî	tchårnêye	tchårnêyes
femrin padvant	tchårnêye	tchårnêyès

tchårné omrin come addjectif djondrece, metou purade divant l' no

1. bén vayant et assaetchant, tot cåzant d' èn ome.
   • Il avént ene tchårnêye båshele ki les djonneas årént bén volou rire avou. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
   • Dji so co assez vete, parant, po fé l' bouneur d' ene comere ene miete pus avnante et pus tchårnêye — Gabrielle Bernard (fråze rifondowe).
   • Dji vos ténrè a l’ ouy po waitî ki vos fjhoxhe des conoxhances. Vos estoz trop tchårnêye po rivni tote seule. — Octave Mollet (fråze rifondowe).
2. plaijhant a waitî, tot djåzant d' ene sacwè, d' ene plaece.
   • A ene pixheye do grand «Palå des Spôrts» a Brussele, si trouve li pus tchårné des Parks di tos les alintoûs — Octave Mollet (fråze rifondowe).
   • Å Bea Valon, on trouve des schorsêyes di belès bleuwès fleurs, si tchårnêyes k' on ls a batijhî les ouys-do-Ptit-Djezus — A. Dupont, Motî Pirsoul (fråze rifondowe).
   • Cwand on tape èn ouy so Nameur, d' al copete di Boudje, on pout dire k' on n' voet nén sovint ene sacwè d' ossu tchårné ki nosse pitite veye — Charles Camberlin, Motî Pirsoul (fråze rifondowe).

Parintaedje

tchårnant (C1)

Sinonimeye

• (vayant et assaetchant) : plaijhant, avnant, djinti, vayant, amiståve, tchårnant

Ortografeyes

Divant 1900 :

• chaurné : C9a ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• tchaurné : C1, C9, C106

E rfondou walon :

• tchårné : R10 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

tchårné

• Inglès : charming ^(en)
• Francès : charmant ^(fr)