ki
Walon (Rifondou)
Candjî
Plinne cogne | Spotcheye cogne |
---|---|
ki | k’ |
Etimolodjeye 1 Candjî
Tayon-bodje latén « quia » (minme sinse); mot cité dins l’ FEW 2 1466a.
Prononçaedje Candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ki/ /ky/ /kɛ/ /kœ/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2.69.
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ki/
- Ricepeures : nén rcepåve
Aloyrece Candjî
ki (nén candjåve)
- aloye ene fråzlete (å suddjonctif ou å condicioneu) a on viebe.
- I fåt ki t' vegnes docô.
- Dji vôreu k' i ploureut.
- après "ni", "ni…pus" "trop".
- Ci n' est k' mi, ô.
- On n' ramasséve ki des côps d' baston.
- Il est trop fåde ki po travayî — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- rastrind li nombe k' on vént d' dire.
- Il î vnît tertos, di dj', å radjoû, ki troes.
- Il avént atchevé leu dorêye tertos, ki l' Lucyin.
- el tiesse di fråze, rastrind li djhêye del fråze di dvant.
- Il estént tertos binåjhes del tchuze; ki : li Nesse aveut ene pitite air di deus airs.
- (tofer a cmince d' ene fråze) douvént ki, pocwè
- K' ass dandjî di tant scrire? — Joseph Mignolet (fråze rifondowe).
- Ki n' t' avinces-tu nén po vni haper ci diåle ki nos a ruwinés? — Jhau, Quatre dialogues de paysans (1631-1636) (fråze rifondowe).
- Mins, k' avoz-vs l' air ewarêye? — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
Sinonimeye Candjî
Ratourneures Candjî
Mots d’ aplacaedje Candjî
- paski, puski, poy ki, après ki, divant ki, dabôrd ki, adon ki, tins ki, sol tins ki …
- taiss ki, metans ki
- k' i gn a
- çki
Ortografeyes Candjî
Ratournaedjes Candjî
aloye ene fråzlete a on viebe
rastrind li nombe d' ene dijhêye
Prono di dmande Candjî
ki
- dimande ene sacwè come response.
- Ki vouss ?
- dins ene fråze di sclameure.
- Ki n' so dj' nén e s' plaece ! — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Sinonimeye Candjî
Rilomêye do mot Candjî
- "Kivlov" (Quevlov) persounaedje da Guillaume Appolinaire, edvinté cwand il esteut a Ståvleu a pårti d' onk ki djheut "Ki vloz vs ?" (dandjreus prononcî kè vloz vs).
Ratournaedjes Candjî
dimande ene sacwè come response Loukîz a : cwè
Etimolodjeye 2 Candjî
Tayon-bodje latén « qui » (minme sinse)
Prononçaedje Candjî
- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ki/ (minme prononçaedje pattavå)
Prono rahoucrece Candjî
ki omrin et femrin
- rahouke li no u l' prono di dvant, tot edåmant li fråzlete rahoucrece.
- Li tracteur ki vs av ratchté a Biernåd, i n' våt nén tripete.
- C' est lu ki va vni vey.
- C' est leye k' apoite di l' aiwe.
Ratournaedjes Candjî
ki
Pwaire minimom Candjî
- kî (prono di dmande)