Plinne cogne Spotcheye cogne
dimander
/dimãde/
dmander
/nmãde/

Etimolodjeye

candjî

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « dimander », el pout stitchî vaici.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) dimande
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) dimandez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) dimandans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) dimandnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) dimandrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) dimandéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) dimande
pårt. erirece (dj’ a, vos av) dimandé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

dimander (viebe å coplemint)

  1. atôtchî ene sakî po saveur (ene sacwè).
    • Vos pou dj' dimander l' eure ?
    • Infén, cwand dji lyi årè dmandé s’ no, muzré, distelé, s’ il est trop ptit, ki fåt i fé ? Henri Simon, « Sètche, i bètche » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.51 (fråze rifondowe).
  2. arinner ene sakî po fé vni ene sacwè.
    • Li djenereus curé - si pronne esteut ddja foite,
      Dimande co ene botaye, on l' apoite. Joseph Kinable, Les crostillons, 1889, Li spot da Mareie, p.16 (fråze rifondowe).
  3. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « après ») voleur des noveles d' ene sakî.
    • Mins cwand on lyi derit des noveles då viyaedje
      Et k' il aprinda pår ki l' hiedresse n' esteut pus
      K' ele aveut rindou l' åme cåze … d' èn emacralaedje
      Et k' ele aveut dmandé co traze feyes après lu
      Si vizaedje candja tot. Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 151 (fråze rifondowe).
  4. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « po ») propôzer.
    • Viè 8 eures Dåvid dimandrè po djouwer ene pårteye di cwårdjeus. Joseph Mignolet, "Li vôye qui monte" (1933), p.37 (fråze rifondowe).
  5. (viebe å prono) :  Loukîz a : « si dimander ».

Ratourneures

candjî
  1. Ni m' dimandez nén çki dji n' sai nén : dijhêye po dire k' on n' a nole response al kesse di l' ôte.

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Mots vijhéns

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
  • dimander : R13
Li mot n’ est nén dins : C13, S109

Ratournaedjes

candjî
dire tot ratindant ene response
dimander après
dimande po