i
Scrijha latén
candjîa | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
Ôtès letes
Ɑɑ Ꞛꞛ Ꞵꞵ Ꝯꝯ Ðð Ɖɖ Ꝺꝺ ẟ Əə Ɛɛ Ꝫꝫ ꭡ Ⅎⅎ Ꝼꝼ ɸ ⱷ Ɣɣ Ᵹᵹ Ƣƣ Ꜧꜧ Ƕƕ Ⱶⱶ Ɩɩ Kʼĸ ƛ Ŋŋ ᴖ ᴗ Ɔɔ Ꞷꞷ ꭥ Ꞝꞝ Ȣȣ Ꝛꝛ Ʀʀ Ꞃꞃ Ꝝꝝ ꭅ Ꞅꞅ Ʃʃ Ꝭꝭ ẞß Ꞇꞇ Þþ ꭐ Ʊʊ Ꞟꞟ ꝸ Ʋʋ Ỽỽ Ꝩꝩ Ƿƿ Ꭓꭓ Ȝȝ Ꝣꝣ Ʒʒ Ꜫꜫ Ꜭꜭ Ꜯꜯ Ƨƨ Ƽƽ Ɂɂ ǀ ǁ ǂ ǃ ʘ Ꜣꜣ Ꜥꜥ
Pitites grandès letes
Lete
candjîpitite lete | grande lete |
---|---|
i U+0069 |
I U+0049 |
i
- nouvinme pitite lete et troejhinme voyale di l’ alfabet latén.
- chife romin onk.
Note
candjîCisse lete cial ni doet nén esse maxheye avou les letes foirt ershonnantes dins d’ ôtes alfabets : і (cirilike) eyet Ꭵ (chérokî).
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike Lete I so Wikipedia.
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « ille » (minme sinse)
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /i/ /ɪ/ /œ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /i/
Prono d’ djin sudjet
candjîdivant cossoune | divant voyale | |
---|---|---|
omrin | i | il |
femrin | ele | elle |
i omrin
- prono sudjet do rwaitant (3inme djin do singulî) metou padvant l' viebe, dizo alofômes "i" (si l' codjowa ki shût atake pa ene cossoune) ou "il" (si l' codjowa ki shût kimince pa ene voyale).
- I va mori !
- I est scran.
- minme prono, mins metou padrî l' viebe, avou li lete di beloyance -t, apus ki si l' viebe a ddja on "t" å coron.
- Va-t i mî ?
- Sint i l' minme pufkene ki mi ?
- Ki respond-t i, dins s' lete ?
- (pus stroetmint) divant « vola ».
- I court so ses doze ans a schipe, e s’ vola t i shijh ans k’ i fwait l’ manaedje – come ene pitite feme. — Arthur Xhignesse, « Boule-di-Gôme », 1912, p.3 (fråze rifondowe).
- prono sudjet des rwaitants (3inme djin do pluriyal), metou padvant l' viebe.
- I vont tos les djoûs a l' ospitå.
- Il ont ddja stî vôté ?
- minme prono, mins metou padrî l' viebe (k' a todi on "t" å coron).
- Vont i mî ?
- Rôlèt i todi come des ewaerés ?
Notule d’ uzaedje
candjîPout esse rissaetchî:
- divant tolminme ké viebe.
- A stî pus malén k' twè: i n' î a nén stî (po: il a stî…)
- dins l' ratourneure: «a stî on tins»
- divant «gn a», «n a», «n' a»
- Gn aveut k' a l' dire divant (po: i gn aveut k' a…)
- N a l' cocmwår ki boût (po: i n a…)
- divant «endè» u «el», mins çoula s' pout eto comprinde come èn etroclaedje avou rmagnaedje di letes.
- Et, cwand l' mestré soune, vola k' endè vont Tot marcant les pas sol betchete des pîs — Henri Simon (fråze rifondowe). (po: …vola k' il endè vont…
- El vôreut bén rawè (po: i l' vôreut…).
Sinonimeye
candjîOrtografeyes
candjî(i (pa dvant cossoune), il (pa dvant voyale); kékes sistinmes di scrijhaedje notèt eto l' pluriyal, ou co l' sipotchaedje del voyale ( 'l est)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- ye̊, ye̊s- pluriyal : G202 p. 98
- i, il / 'l, is pluriyal : O90
- i, il, is pluriyal : O0, O4
- i, i-y- / y- : G202 p. 98 (/j/ d’ beloyance et fondaedje do prono)
- e̊ : G202 p. 100
- i, il : C1, C8, C13 (a » djoker », « djermale »), C106, E1, S0, S117
- ì, ìs- pluriyal : G202 p. 98
- ë, ël : C65
- i, is- pluriyal : G202 p. 98
- i, i- : E200 (/j/ d’ beloyance)
E rfondou walon :
Vey eto a G202, p. 98 a 100.
Ratournaedjes
candjîprono sudjet 3inme djin do singulî
Adviebe
candjîi
- î.
- Il i va sovint ?
Polonès
candjîAdjondrece
candjîi