sere
Etimolodjeye
candjîPrononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /sɛːʀ/ /sɛʀ/ /sɛ̃ʀ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /sɛʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
sere | seres |
sere femrin
- (mot des cinsîs) (vî mot) dierin lét d' ene tcherêye di djåbes, metou po serer tote li tchedje, et fwaite tot betchfessant les djåbes.
- plaece la ki l' bisteu est resseré (ståve a l' ivier).
- (mot d' årmurî) sistinme ki binde on fizik et ki s' disclitche si on saetche sol clitchete.
- (mot d’ houyeu) coûtche k' on n' î a nén co saetchî al hoye.
- ahesses di seraedje, come ene emantcheure ki sieve a serer èn ouxh, on cofe, u ôte tchoi.
- Madame aveut boune sogne di mete di l' ôle tos les djoûs sol sere et les pindmints del poite alént come on fi d' soye. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.18 (fråze rifondowe).
- sacwè ki drouve u clôre on sistinme di seraedje.
- Eyou ass metou les seres di l' oto ?
- seraedje.
- Il a seré l' ouxh a dobe sere.
- (mot do bastimint) sôre d' åvrûle di vere u d' plastike po-z ahiver des plantes ki n' vénrént nén ådfoû.
- C' est ene sere ås vegnes — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- Rintrez les potêyes dins l' sere — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (mot d’ zolodjeye) (pus sovint eployî å pluriyal) grawe des moxhets.
- Li miyot a epoirté l' poyon dins ses seres.
Ratourneures
candjî(seraedje d' èn ouxh)
- intrêye di sere : pårteye k' est clawêye so l' ouxh.
- lançant del sere : pårteye ki mousse dins l' ouxh.
- serer a dobe sere : diner on toû d' pus al sere, tourner deus côps l' clé; fr= fermer à double tour
- lançant del sere :
(resserêye plaece)
- Prés d' sere : no d' ene plaece di Transene.
Mots vijhéns
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : O81
Ratournaedjes
candjîemantcheure po serer
måjhon d' vere po-z ahiver des plantes
- Arabe marokin : خيمة (ary) = kheyma
- Inglès : greenhouse (en)
- Espagnol : invernadero (es)
- Francès : serre (fr)
Lijhoz l’ årtike sere (discramiaedje) so Wikipedia