lzî
Plinne cogne ordinaire | Sipotcheye cogne | Cogne al divanceye voyale |
lezî | lzî | elzî |
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /lziː/ /lzi/ /zziː/ /lzøː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lziː/
- Ricepeures : nén rcepåve
Prono d’ djin coplemint
candjîlzî omrin et femrin
- sipotcheye cogne après voyale, mins nén oblidjeye, di «lezî».
- Moman lzî a dné on côp d' mwin.
- Li grand sint lzî dit,
K' i n' fwait nén credit ! — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Li songe d’à Rôse" (fråze rifondowe).
- li ou les + a zels, a zeles.
- Li curé lzî aveut bén dit.
- Il avént prusté des cwårs ås Grignåd, mins i lzî ont rindou.
Piceures di croejhete
candjîAvou l' djeu des spotchaedjes dins l' mot di dvant, on pout åjheymint aveur les troes cognes (lezî, lzî, elzî) minme dins l' minme cotoû motrece.
- dj' elzî aveu bén dit; dji lezî di, come ça…; dji lzî åreu bén fotou m' pougn al djaive.
Mots vijhéns
candjîNombe | Djin | Djinre | Sudjet | Muroetrece | Acuzatif (droet coplemint) | Datif (coplemint nén direk) | Locatif | Djenitif (pårtixhrê) | Tonike (tot seu ou dirî dvancete) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Singulî | Prumire djin | — | dji, dj’ dju (padrî) |
mi, m’, èm | mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
— | — | mi |
Deujhinme djin | — | vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî) |
vos, vs ti, t’, èt |
vos, vis, vs ; ti, t’, èt | — | — | twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte | ||
Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’, ès | li, l’, el | lyi | î | è endè, end, ndè, nd |
lu | |
Feminine | ele, elle | li, l’, el | leye | ||||||
Neute | on | — | — | — | — | lu | |||
Pluriyal | Prumire djin | — | nos, ns ; dji, dj’ | nos, ns | — | — | nos, nozôtes | ||
Deujhinme djin | — | vos, vs | vos, vs | vos, vs | vos, vis, vs | — | — | vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes | |
Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’ | les, ls ; lzès, lzè, elzès | lezî, elzî, lzî | î | è endè, end, ndè, nd |
zels, yeusses | |
Feminine | ele, elle | zeles, yeusses |
Ortografeyes
candjî(lezî, elzî, lzî)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîLoukîz a : lezî