Wiccionaire

si

Ershonnants mots : sî, sí, SI.

Flag of Wallonia.svg Walon (Rifondou)Candjî

Etimolodjeye 1Candjî

Tayon-bodje latén « si » (minme sinse)

AloyreceCandjî

Alofômes
Plinne cogne Spotcheye cogne
si s’

si

  1. dene ene condicion po ki l’ viebe si fwaiye
    1. avou l’ indicatif prezintrece, cwand ça s’ pasrè dandjreus insi.
      • Si t’ véns avou mi, dji t’ dinrè ene boutche al novelan.
      • S’ on vout bén, i fåreut cwiter cisse såle ci, ca gn a des ôtes ki rawårdèt po-z intrer.
      • S’ i fwait bea, dj’ irè al Bovreye. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    2. avou l’ condicioneu ou l’ suddjonctif erirece, cwand ça n’ s’ pasrè dandjreus nén.
      • Si dj’ åreu yeu sepou, dji n’ î åreu seur nén yeu stî.
      • Li må el picive come si on lyi avaxhe heré on tchôd fier houte et houte del tchå — J. Lejeune, Avå trîhes èt bwès, p. 10 (fråze rifondowe).
  2. dene ene condicion ki n’ si såreut fé.
    • Si matante åreut des coyes, ci sereut mononke.
Mots d’ aplacaedjeCandjî
RatournaedjesCandjî
± dene ene condicion po ki l’ viebe si fwaiye
± dene ene condicion ki n’ si såreut fé

SustantifCandjî

singulî pluriyal
si

si o.

  1. mot "si" (aloyrece).
    1. sacwè k’ on n’ såreut nén fé.
      • Avou des si, on metreu Lidje a Tchålerwè.
    2. condicion po fé ene sacwè.
      • Gn a todi des si et des mins. — Motî Forir (fråze rifondowe).
RatourneuresCandjî
  1. mete li si
RatournaedjesCandjî
si
  •   Francès : si (fr)

Etimolodjeye 2Candjî

Tayon-bodje latén « sic » (« insi »).

AdviebeCandjî

si (nén candjåve) nén spotchåve

  1. divant èn addjectif, mostere on rmetaedje a des ôtes liveas d’ foice do minme addjectif.
    • Pout on esse si ritche et si pice-crosse ? — Motî Forir (fråze rifondowe).
    • I n’ est nén si sûti k’ i nel dit.
SinonimeyeCandjî

ossu, si tant, si télmint

Mots d’ aplacaedjeCandjî
RatournaedjesCandjî
 Loukîz a : ossu

AdjondreceCandjî

Alofômes
Plinne cogne Spotcheye cogne
si s’

si

  1. (vî mot) et, ey insi, epwis.
    • Cwand ns årans stî a deus troes messes, Nos vénrans cial magnî des coisses; Si magnrans ns ene ône di tripe. — Noyé walon (fråze rifondowe).
    • Vos vénroz; si fåt i k’ vos lodjîxhe. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Binamé et djusse est i, l’ Signeur; si fé des lwès po rmete les petcheus sol voye. — G. Sfasie, ratournant li såme XXIV-XXV.
  2. mågré ça.
    • Co k’ on n’ åreut ni pan ni pîce, Si lzî fåt i rparer leu tiesse Di beas parmints tcherdjîs d’ féns pieles Po dmorer e påye åtoû d’ zeles (Vî tecse d’ aviè 1600).
Mots d’ aplacaedjeCandjî

et s'

RatournaedjesCandjî
± et  Loukîz a : et

    Etimolodjeye 3Candjî

    Tayon-bodje latén « se » (minme sinse)

    Dobès rfondowes
    si   ès

    Prono d’ djin coplemintCandjî

    si o. & f.

    1. coplemint d’ on viebe å prono a l’ infinitif.
      • Ké plaijhi di si stinde dins l’ frisse waide.
    2. coplemint direk del troejinme djin do singulî (omrinne, femrinne ou neute) di viebes å prono muroetreces.
      • I n’ si rwaite nén dins on miroe tos les djoûs.
    3. coplemint direk del troejinme djin do pluriyal (omrinne ou femrinne) di viebes å prono muroetreces et nonlôtreces.
      • Ele ni s’ ont nén lavé å matén, ni ene ni l’ ôte.
      • Ele si batént a côp d’ schinetes, come les omes.
    4. coplemint di viebe a nén cnoxhou sudjet.
      • I si djheut, dins l’ viyaedje, k’ elle coûtchive avou èn ôte.
    5. coplemint direk del prumire djin do pluriyal, avou l’ prono sudjet "on".
      • Nos n’ î vléns nén aler, mins, tot conte fwait, on s’ a bén plai.
    RatournaedjesCandjî
    ± coplemint d’ on viebe å prono a l’ infinitif
    ± coplemint direk del troejinme djin do singulî
    ± coplemint direk del troejinme djin do pluriyal
    ± coplemint direk del prumire djin do pluriyal

    Etimolodjeye 4Candjî

    Tayon-bodje latén « suus » (minme sinse)

    Dobès rfondowes
    si   ès

    Prz (?)Candjî

    Alofômes
    si-n si-t
    singulî pluriyal
    si ses

    si o. & f.

    1. prezintoe d’ apårtinance do rwaitant et del riwaitante.
      • Si fré m’ a vnou trover.
      • Si sour m’ a vnou trover.
      • I fåt schoûter s’ pere et s’ mere. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    RatournaedjesCandjî
    si

    Etimolodjeye 5Candjî

    Prumirès letes di "Sancti Iohannes", boket d’ èn air latene k’ a siervou a lomer les notes.

    SustantifCandjî

    singulî pluriyal
    si

    si o.

    1. dierinne note di muzike, inte li "la" et l’ "do" do dzeu.
    Mots vijhénsCandjî
    Notes di muzike e walon
    do ré mi fa sol la si
    RatournaedjesCandjî
    si
    •   Inglès : si (en)
    •   Francès : si (fr)

    Flag of France.svg FrancèsCandjî

    AloyreceCandjî

    1. si (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon)
      • Si j’avais su, je ne serais pas venu; mais tous comptes faits, je me suis bien plu.
        • Si dj’ åreu seu, dji n’ åreu nén yeu vnou; mins tot rabatou, dji m’ a bén plai.

    AdviebeCandjî

    si

    1. si (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon)
      • Elle est si belle !
        • Elle est si bele !

    Mot-fråzeCandjî

    si

    1. siya, si-fwait
      • On m’ a dit que vous ne viendriez pas :: Mais si !
        • On m’ a dit k’ vos n’ vénrîz nén :: Siya, taiss !

    SustantifCandjî

    si

    1. si (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon)
      1. note di muzike.
      2. lomaedje do mot "si".
        • Avec des si, on met Paris en bouteille.
          • Avou des si, on mete Paris e botaye.

    Flag of Spain.svg EspagnolCandjî

    AloyreceCandjî

    si

    1. si (mot scrît e-n espagnol come e walon)
      • Si lo hubiese sabido, no hubiera venido; pero al fin y al cabo, me divertí.
        • Si dj’ åreu seu, dji n’ åreu nén yeu vnou ; mins tot rabatou, dji m’ a bén plai.

    Pwaire minimomCandjî

    Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=si&oldid=295889»