Loukîz eto : i, I, Í, í, Ì, ì, Î, Ï, ï, İ, ı, Ī, ī, , , Ι, Į, į, Į́, į́, , i-, -i-, Ɨ, ɨ, ɪ, , , , ℹ⃝, , , , , 𝐈, 𝐢, 𝐼, 𝑖, 𝚤, 𝑰, 𝒊, , 𝒾, 𝓘, 𝓲, , 𝔦, 𝕴, 𝖎, 𝕀, 𝕚, 𝖨, 𝗂, 𝗜, 𝗶, 𝘐, 𝘪, 𝙄, 𝙞, ’í.

Etimolodjeye 1

candjî

Tayon-bodje latén « hic » (çoucial). Haust dene li latén « ibi » k’ a dné l’ vî francès « iv ».

Prononçaedje

candjî

Adviebe

candjî

î (nén candjåve)

  1. la (mostere ene plaece).
    • Dj’ î a stî mwints côps.
    • Elle a tofer li linwe foû del boke ; elle l’ î aveut co surmint ? Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
  2. insi, come ça, di cisse façon la.
    • Il esteut l’ cou å hôt : on l’ î aveut metou. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
  3. insi.
    • C’ est drole, avou nozôtes, k’ i n’ djåze måy walon et avou vosse mononoke, k’ il î djåze. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • Li gregne n’ est nén trop prope mins on l’ î frè. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • Dj’ a yeu télmint froed mes djnos ki d’ els î a co. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • Lome lu "putin" divant k’ ele ni t’ î lome. Émile Pècheur (fråze rifondowe).
Mots d’ aplacaedje
candjî
Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
  • y :
Ratournaedjes
candjî
mostere ene plaece
insi, di cisse façon la

Prono d’ djin coplemint

candjî

î neute

  1. a çoula (coplemint indirek).
    • Dj’ î pinse tos les djoûs.
    • I n’ tapèt pus ås pires ; les grands n’ î tapèt pus, todi. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
  2. li (atribut).
    • Les teres sont bounes mins l’ air n’ î est nén. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • I n’ a nén co stî sôdård, mins il î serè co rade. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • Li ci k’ est bon î pinse les ôtes. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • Si vs n’ estîz nén malåde divant, tos vos tourmints vs î åront fwait divni. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
    • Les oidje sont maweures mins ls avoennes n’ î sont nén co. Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
Ortografeyes
candjî
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
  • î :
  • y :

I gn a cåzu rén dins ci hagnon ci, mins si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « î », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el Djivêye des motîs do walon.

Ratournaedjes
candjî
a çoula (nén droet coplemint)
li (atribut)

Omofoneye possibe

candjî
  • (/i/) i (prono sudjet do rwaitant)

Etimolodjeye 2

candjî

Tayon-bodje latén « eram » (dj’ esteu).

Prononçaedje

candjî

Codjowa

candjî

î

  1. durant indicatif erirece (imparfait), prumire djin do singulî, do viebe « esse ».
    • Dj’ î scran, dj’ î sketé, et i m’ faleut bouter å niût.
Sinonimeye
candjî
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Coûtchant (Nonne)

Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî
esteu  Loukîz a : esteu

Omofoneye possibe

candjî
  • (/iː/) iy, iys (ouy, ouys)

Prononçaedje

candjî

Etimolodjeye 1

candjî

Årtike

candjî

î omrin

  1. on.
    • Dj’ê î sou. Motlî Jacob di Warmich.
      • Dj’ a-st on sô.
    • La bîje èt lu slo su tchicanièt, tchèkun achûrant ki c’êre lu lu pus fört, cand-t is-ant veû î voyadjeû ki s’amounét, tout ratortiè dès s’ grand paltot. Calixte Culot, ratournant ene fåve d’ Ezope, Li bijhe et l’ solea.
      • Li bijhe et li slo si tchicanént, tchaeconk assurant ki c’ ere lu li pus foirt, cwand il ont veu on voyaedjeu ki s’ amoennéve, tot ratoirtyî dins s’ grand paltot.
    • D’après î viè dictån, lès fames causant brâmèt. Més èles savant tout-ossi biè fâre vausè d’ zoules. — Dominique Henrard, Lives «Cåzans walon».
Sipårdaedje do mot
candjî

Tchestrolet (waitîz eto l' prononçaedje coinrece in pol minme mot)

Etimolodjeye 2

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
î îs

î omrin

  1. iy.
    • Les îs pièrdus au lon, timps qui l’ moteûr ronfèle,
      Is sont stampès tènant d’ ène mwain seûre èl vèrnia.
      Is min’nu leû Nârcisse ou bén leû n’Anna-Belle
      Qu’i nîve, qu’i plouve, qu’i djèle ou bén qu’i fèye solia. — Georges Fay, Èl Bourdon,  329, 1989, « Les Bat’lîs ».
Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Coûtchant