Etimolodjeye

candjî

Bodje « rive », avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes, avni al rive.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) arive
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) arivez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) arivans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) arivnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) arivrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) arivéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) arive
pårt. erirece (dj’ a, vos av) arivé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

ariver

  1. (v. sins coplemint) ridjonde li plaece k' on-z î dveut aler ou vni.
    • Il a arivé tot crou d' tchôd.
  2. (v. sins coplemint) (sessouwalité) avinde l' orgasse, po ene kimere, todi.
    • Ir al nute, dj’ a moussî el tchambe di mes parints, et m’ mame, k’ aveut les pîs cåzumint å plafond, breyeut : « O ! mondju, dj’ arive, dj’ arive… » André Mottet (fråze rifondowe).
  3. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a ») parvini a (fé çou k' on dveut).
    • T' as arivé a l' dismonter, t' moteur ?
    • Et, - c’ est bén l’ cas del dire - , i sont arivés a conter come li grand Colas xhaltêye. Arthur Xhignesse, « Boule-di-Gôme », 1912, p.3 (fråze rifondowe).
  4. (v. sins djin) si passer, po èn etrevén.
    • Il arive k' on s' brouye, minme sins boere.
  5. (v. sins djin) (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a ») (cåzu todi å passé) toumer dssus (tot djåzant d' ene astrapåde).
    • Mins adon, k’ a t i arivé al robete ? Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.44 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. ariver a bon pôrt
  2. ariver å bal cwand les violoneus roistèt les vierletes
  3. ariver trop timpe u : timprou pa u : di boune eure : divant l' eure k' on dveut.
  4. ariver trop tård u : tårdou : après l' eure k' on dveut.
  5. î ariver

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî
ridjonde li plaece k' on-z î dveut vni
si fé tot djåzant d' èn etrevén
avni a l' orgasse

Dizotrins mots

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
avni la k' on dveut
avni a l' orgasse po ene kimere  Loukîz a : djouwi
viebe sins djin, si passer;  Loukîz a : sorvini
ariver a
ariver a (astrapåde)