si fé ès fé s’ fé

Etimolodjeye

candjî

Aplacaedje prono « si » + viebe «»

si fé

  1. (viebe å prono muroetrece) fé a lu-minme.
    • Est çk' i s' fwait bén a magnî lu-minme ?
  2. (viebe å prono nonlôtrece) fé a l' ôte çou k' i vos rfwait.
    • I s' fwaiynut do toirt sins s' è rinde conte.
    • On lait pixhî l’ moton di sogne di s’ fé cbouter. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Pasquèye », 1922, p.107 (fråze rifondowe).
  3. divni.
    • Les fleurs et meye pitits sacwès,
      Tchantént pus clairs, si fjhént pus gåyes.
      Nos nd avéns l' cour tot rebômé
      Et ns pinséns : « K' il est doûs d' inmer ! » Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Simpe istwére, p. 150-151 (fråze rifondowe).
  4. (v. sins djin) po-z espliker ene sacwè k' on va awè dandjî po les fråzes d' après.
    • I s' fwait k' dj' aveu ddja stî å controle tecnike avou li samwinne di dvant.

Ratourneures

candjî
  1. kimint k’ ça s’ fwait ?
  2. ça n’ si fwait nén
  3. si fé må / si fé do må
  4. si fé plaijhi
    • Po on côp, dji m' a fwait plaijhi : dj' a ratchté ene nouve oto.
  5. si fé do mwais sonk
  6. si fé del bîle

Ratournaedjes

candjî
fé a lu-minme
po-z espliker ene sacwè inte deus ôtes fråzes
si fé
fé a l' ôte çou k' i vos rfwait