fén
Walon (Rifondou)Candjî
PrononçaedjeCandjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /fẽ/ /fɛ̃/ /fĩ/ /fɛɲ/ /fe/ aschoûtez lu (betchfessî én)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fẽ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Etimolodjeye 1Candjî
Tayon-bodje latén «fīnis» (« limotche, frontire, bône, clôzure »).
SustantifCandjî
singulî | pluriyal |
---|---|
fén | féns |
fén f.
- moumint k' ene termene est houte.
- (pus stroetmint) moumint ki l' moirt aprotche.
- Dji croe k' il est sol fén.
- Il a yeu tote si tiesse disk' al fén.
RatourneuresCandjî
- al fén, al fén des féns
- gn a pont d' fén ki
- fé l' fén di, fé l' fén d' lu-minme
- si mete a fén
- esse sol fén
ParintaedjeCandjî
- difén, parfén
- finå, finålmint
- fini, finixhaedje, finixheu, finixhmint
- difén, difiner, difinaedje, difinmint
(minme sourdant etimolodjike)
Mots d’ aplacaedjeCandjî
SinonimeyeCandjî
ContråveCandjî
kimince, kiminçmint, atake, atacaedje
OrtografeyesCandjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
RatournaedjesCandjî
± moumint k' ene termene est houte
AdviebeCandjî
fén o. ( adviebe ki prind ene cogne femrinne singulire)
- foirt.
- Mins dj’ î esteu cåzu, el Mongoleye ! :: Taijhe tu ene miete, vî berdelåd ! :: Il est fén fô ! — L. Hendschel.
- Elle esteut fene sôle.
- Fene binåjhes, k' elle estént avou les ticheurtes da Riyana !
RatourneuresCandjî
SinonimeyeCandjî
RatournaedjesCandjî
± foirt
AddjectifCandjî
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | fén | féns |
femrin atribut | fene | fenes |
femrin epitete (todi padvant) |
fene | fenès |
fén o. (come addjecif djondrece, todi metou padvant l' no)
- djusse, estrinme (avou sacwants mots : fond, copete, mitan).
- Mins å fén mitan d’ ene sitårêye tote plate, tote nowe, gn a ene binde di gåres a tchvå k’ nos ont racsût — L. Hendschel.
- Li tchet aveut monté al fene copete di l' åbe.
- Nos dmorans å fén fond d' l' Årdene.
SinonimeyeCandjî
Etimolodjeye 2Candjî
Stindaedje do sinse do prumî : li dbout d' ene sitofe n' est nén spès.
AddjectifCandjî
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | fén | féns |
femrin atribut | fene | fenes |
femrin epitete (todi padvant) |
fene | fenès |
fén o. (come addjecif djondrece, todi metou padvant l' no)
- tene (nén spès).
- I fåt del fene sitofe po fé del dobleure.
- di ptit diyamete, tot djåznt d' on fi.
- Dinize mu do fén fi po rakeude vos botons.
- tot(e) a ptits grins.
- Dji rmete do terisse, pu ene coûtche di fene tere, divant d' repoter.
- Modele:foto foirt clair (pask' i gn a toplin di grins d' coleur), tot cåzant d' ene foto.
- malén.
RatourneuresCandjî
ParintaedjeCandjî
Mots d’ aplacaedjeCandjî
SinonimeyeCandjî
RatournaedjesCandjî
SustantifCandjî
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | fén | féns |
femrin | fene | fenes |
fén o.
RatourneuresCandjî
- fén conte fén fwait mwaijhe dobleure fén conte fén, i gn a pont d' dobleure, fén conte fén, i n' fåt pont d' dobleure
Etimolodjeye 3Candjî
Tayon-bodje latén « fimus » (minme sinse).
SustantifCandjî
fén o. (nén contåve) todi singulî
Sipårdaedje do motCandjî
w. do Coûtchant (Lere, Lute)
RatournaedjesCandjî
Loukîz a : ansene

Walon (sistinme Feller)Candjî
ViebeCandjî
fén
- fé.
- Faut l’ comprinde : i v’neut d’ fén in vwèyâdje di 16 eûres. — J. Goffart.
- El fåt comprinde : i vneut d’ fé on voyaedje di 16 eures.
- Faut l’ comprinde : i v’neut d’ fén in vwèyâdje di 16 eûres. — J. Goffart.
Sipårdaedje do motCandjî
w. do Coûtchant (après Djerpene)
OrtografeyesCandjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- fén : JGof