Loukîz eto : berwète, bèrwète.

Etimolodjeye 1

candjî

Bodje « berw-- » ‎(« baro »), avou l’ cawete « -ete », dandjreus a pårti di « baroter » ↔ « berweter », ki li svierba est « berwete » ; « baro » vént lu-minme di bodje tîxhon « bären » (poirter, sopoirter), avou l’ cawete -oe (« poirtoe ») ; ces mots la sont don parints avou l’ inglès « barrow » » ; c’ est l’ mot walon « berwete » k’ a dné l’ mot francès « brouette » pa rbetchfessaedje do R.

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
berwete berwetes

berwete femrin

  1. (usteye) ekipaedje des maçons, des cinsîs, des djårdinîs evnd, fwaite d’ ene rowe, d’ on plantchî avou ene dossire, ou d’ ene bene, avou deus penes ou limons, po moenner ene pitite tchedje d’ ene plaece a l’ ôte pus åjheymint ki so s’ dos.
    • Et Varice aléve toltins : « Dji n’ sai nén werker avou des si ptitès berwetes, la, mi » Bob Dechamps (fråze rifondowe).
    • Li cantonî rnetyive les filés d’ aiwe avou on ramon et ene schoupe, et tcherdjî les mizeres dins s’ berwete Michel Hubert (fråze rifondowe).
  2. (no d’ contnou) çou k’ i gn a dvins ciste usteye la.
    • I lyi a amoenné deus berwetes di pires, mins ci n’ esteut nén co assez.
  3. (pa stindaedje do sinse) (rabaxhanmint) trén ki s’ djoke a totes les gåres.
  4. (mot d’ djeu) djeu la k’ on prind les djambes d’ èn efant, et l’ fé avancî so ses mwins.
    • Dji djowe cobén al berwete avou m’ feye.
  5. no do limero cwate al kine.
Ratourneures
candjî
  1. berwete ås plantches, berwete d’ ansene, berwete di troufleu, berwete di maçon, berwete di fådeu
Parintaedje
candjî
Dizotrins mots
candjî
Dischindance
candjî
Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî
usteye avou ene rowe po tcheryî ene pitite tchedje
trén ki s’ djoke a totes les gåres
mwais tchvå

Codjowas

candjî

berwete

  1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « berweter ».
  2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « berweter ».
  3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « berweter ».

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike berwete so Wikipedia

Etimolodjeye 2

candjî

Bodje tîxhon « spirrewipche » (berôlaedje); adon racuzinåve avou l’ walon «sperwitche», eyet l’ francès « pirouette »; mot cité dins l’ FEW 17 181a.

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
berwete berwetes

berwete femrin

  1. saye, côp k’ on n’ a nén seu adiercî, sacwè k’ on n’ a nén reyussi.
    • Ça a stî ene fameuse berwete po les catolikes flaminds.
  2. (mot d’ acleveu di tchvås) mwais tchvå.
    • Pocwè k' t' as stî ratchté ç' berwete la ?
Ratourneures
candjî
  1. fé berwete
  2. c’ est do bwès d’ berwete : c’ est on toû po vs fé ratinde.
    Loukîz a : ralondje. F. reporté aux calendes greques".
Sinonimeye
candjî
mwais tchvå
Ratournaedjes
candjî
saye, côp k’ on n’ a nén seu adiercî

Mot-fråze

candjî

berwete (nén candjåve)

  1. po criyî k’ ça n’ a nén stî, çou k’ on contéve fé.
    • (li blanke berbis aveut bedlé des noers bedots) Berwete po-z aler å concours, asteure Joseph Lahaye.
Sinonimeye
candjî
Ratournaedjes
candjî
po dire ki ça n’ a nén stî, çou k’ on contéve fé  Loukîz a : kendal