pî

Loukîz eto : pi.

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « pedem » (minme sinse); li D do francès « pied », vént d' ene ôte cogne do mot latén («pedis»). Cisse lete la ni rexhe måy dins les parints do mot "pî" e walon; c' est on T ki rexhe (epîter, pîtin, pîtaspale, pîtasele, piter). Ça fwait k' on n' a nén ritnou li scrijhaedje «pîd»

Pîs d' on houlåd

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /piː/ /pjɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /piː/
Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
pî	pîs

pî omrin

(antomeye) boket do coir d' ene djin metou å dbout des djambes, a pårti del tchiveye
- Erwaite a tes longs pîs, el tram les va spotchî (viye tchanson).
(pa stindaedje do sinse) djuzrinne pårt d' ene sacwè (tcheyire, tåve, åbe …)
- Dji m’a ’ne fèy’ assiou è polî èt dj’ sintév’, hin, qui les pîds di m’ tchèyîre èfoncît è tére, tot bin doûçmint, come divins dèl sirôpe — Joseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Li Polî da Mignolet.
- Cwand l' moirt serè shijh pîs dzo l' daegne Il iront boere, sins minme sondjî Ki leu toû shût, a ene pî. — Willy Félix (fråze rifondowe).
- Les hourêyes di m' patreye sont-st a poenne d' ene aspagne
  Inte li blanke cîme et l' pî di leus hôtès montinnes ! — Louis Lagauche, "L' inmant", Po Nameûr, (1947), p. 139 (fråze rifondowe).
(belès-letes) ricepeure divins l' powezeye.
- Al wåde di Diu, dji m’ va sayî,
  Avou traze royes ki n’ ont k’ ût pîs,
  On ptit rimea sins cou ni tiesse
  Wice k’ on ôrè les î, les esse
  Fé ene ariole sins s’ kibouyî. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « A l’ wåde di Diu (D’après le Rondeau de Voiture) », 1925, p.99 (fråze rifondowe).

Ratourneures

mete so pî
esse sol minme pî
a pîs dischås / a pîs dschås u a dschås pîs; a pîs tot dschås
sol pî sol tchamp d' on côp, sol côp, å moumint minme. F. sur le champ.
sinte les pîs (da kéconk): el fé ndaler, rire di lu sins k' i n' s' endè rinde conte; rl a: sinteu d' pî. F. taquiner.
djouwer avou les pîs; djouwer avou les plats pîs d' ene sakî : metant, lyi fé fé totes sôres di cayets sins l' payî; lyi conter des mintes po profiter d' lu, l' emantchî, evnd.
- Pa bén u pa må, ça vos va coster tchir et vilin di djouwer avou mes pîs — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
pus biesse ki ses pîs; il est co pus biesse ki mes pîs: vormint biesse.
pesteler d' ses grands pîs des novelès pî-sintes : trover des novelès voyes. Franwal: ahåyant po: "tester de nouvelles pistes".
hertchî ses grands pîs : roter loyminoymint, tot trinnant l' savate.
- Come Lorint esteut dvant lu, i s' leya aler et hertcha ses grands pîs bin lon padrî (A. Lenfant). Franwal: ahåyant po: "traîner la patte".
fé d' ses pîs et d' ses pougns : eployî tos les moyéns possibes. F. faire des pieds et des mains.
a vî pî : sorlon les viyès uzances, al viye môde (lit. avou l' vî mezuraedje)