Etimolodjeye

candjî

Bodje « broke » avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes (moussî come ene broke k' on tchesse å mårtea).

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) broke
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) brokez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) brocans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) brocnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) brocrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) brokéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) broke
pårt. erirece (dj’ a, vos av) broké
Ôtes codjowaedjes come viker

broker

  1. (v. sins coplemint) (apus k' on coplemint d' plaece, emoenné påzès dvancetes : dins, didins, e, pa, so, dissu, foû…) bodjî tot d' on côp, waeraxhmint (po moussî ene sawice, passer pa ene sadju, potchî so ene sacwè, rexhe di kéke pårt).
    • Il ont broké dins l' prumî cåbaret vnou.
    • Li tchet a broké pal rayele del cåve.
    • Li tchén broke sor mi.
    • I broke todi ezès måjhones sins toker.
    • Pus tård, gamén, brocant timpesse,
      Djamåy cou so xhame el måjhon,
      Dj’ esteu rmouwant come on cwate-peces,
      Dj’ esteu ledjir come on moxhon ! Martin Lejeune, “Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.186, « Lu cane d’a grand-pêre» (fråze rifondowe).
    • Nos djins : omes, femes, efants, brokèt so des traeyins,
      Des fås, des påles, des hepes pwis s' metèt-st e-n alaedje
      Viè l' feu ki mancêye dizo l' shofla do vint !. Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li ponne dè gård di bwès, p. 148 (fråze rifondowe).
    • On djoû, elle aveut rescontré l’ leu k’ aveut sayî do broker dsu ; mins ele vos lyi a tchåssî ses coines bon-z et roed so les brokes, si bén ki l’ leu a corou-st evoye e criyant « gnayûte » et ki, dispoy don, i s’ catche padrî les tchinnes, cwand i voet passer ç’ metchante bike la Joseph Calozet (fråze rifondowe).
    • Pu, nos brocrans dins l’ bwès, ou i gn a des caclindjes
      Et on trouve des frambåjhes didins tos les bouxhons
      Les såvadjes ceréjhîs ont des fruts come des grindjes,
      Tot gurnés… c’ est a croere ki les coxheas sketront ! Gabrielle Bernard (fråze rifondowe).
    • Cwand ç’ grand foirt gayård la brokéve dins l’ lét astok di s’ maigurlote di feme, ça dveut esse on fameus stofaedje. Éric Monaux, divins Sovnances d' on ptit botike p. 93 (fråze rifondowe et rarindjeye).
  2. (imådjreçmint) (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a ») sôrtu do coir da (ene sakî) tot djåzant des ouys, e-n ene ewaråcion.
    • Les ouys lyi brokèt foû del tiesse.

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
broker