paxhe
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « pascere » (minme sinse) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -xhe » des viebes, adon droet cuzén avou l' vî lingaedje d’ oyi «paistre», ki dna l' francès « paître ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /paç/ /paʃ/ /pah/ /paʃi/ /pahi/ (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /paç/
- Ricepeures : nén rcepåve
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | paxhe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | paxhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | paxhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | paxhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | paxhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | paxheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | paxhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | paxhou |
Ôtes codjowaedjes | come mete |
paxhe
- (v. sins coplemint) magnî del yebe al tere tot djåzant d' roemiants.
- Vos moennroz les biesses po-z aler paxhe. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) (tchesse) magnî dins on tchamp, tot djåzant d' on singlé.
- Li singlé a paxhou cial. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) magnî (del yebe) tot cåzant d' ene biesse k' è magne.
- Li bierdjî moenna ses berbis paxhe li novele yebe. — Motî Forir (fråze rifondowe).
-
Ene våtche ki paxhe.
Parintaedje
candjî- paxhou
- paxhaedje, paxheu
- paxhon, paxhner, paxhnåde
- paxhi, paxhisse
- ripaxhe (si ripaxhe, si rpaxhe), ripaxhou
- rapaxhe
Sinonimeye
candjîMots d’ aplacaedje
candjîDizotrins mots
candjîMots vijhéns
candjîbetchter (magnî des plantes metowes e hôt)
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîmagnî del yebe al tere
magnî del yebe po on singlé
- Francès : herbeiller (fr)
Codjowas
candjîpaxhe
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « paxhe ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « paxhe ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « paxhe ».