cawe
(Redjiblé di caweye)
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « cauda » (minme sinse)
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kaw/ /kaːw/ /kɔw/ /kɔːw/ /kœw/ /kɛw/ /køːw/ /køːj/ /køː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kaw/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
cawe | cawes |
cawe femrin
- (antomeye des biesses) organe ki s' fwait sol coron del schene des biesses ås tetes, crålantès biesses, sacwantès glumiantès biesses eyet les pexhons.
- Ki dirîz vs d’ on tchén ki s’ crevintreut tote si veye po-z aveur li droet do poirter on ptit rodje floket sol betchete di s’ cawe ? — Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes & pititès gotes » (1905), p.14 (fråze rifondowe).
- Divant l' concours di Libråmont, on nos rneteye å boyea, on nos streye, nos rtaeyî l' cawe, et nos fé l' schene — Brigitte Hosslet (fråze rifondowe).
- (mot d’ zolodjeye) grandès plomes metowes sol cawî des oujheas.
- (usteye) mantche (d' ene usteye, d' on ramon).
- Cial, c' est ene viye pailete sins cowe;
La, c' est del såvneure dispårdowe;
Ene schårdêye assiete sol djivå;
Et des resses di boure totavå. — Henri Forir, Satire en vers, 1836 (fråze rifondowe). - C' a stou l' pere des deus efants ki m' a fwait foû d' ene cawe di schovlete. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.44 (fråze rifondowe).
- Cial, c' est ene viye pailete sins cowe;
- (måhonteuzmint) vé.
- coron.
- (cronolodjeye) houbonde.
- Ratindoz ene cawe — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- (botanike) scheuve di crompire, di betråle.
- (mot d’ meteyo) dierinnès gotes d' ene walêye, sovint pus grosses, mins ki s' djokèt bénrade.
- Alez, c' esteut l' cawe del walêye; on pout roister nos paraplus.
Ratourneures
candjî- li cawe di nosse tchet a bén vnou
- awè peu come do dragon ås deus cawes
- c' est todi l' cawe li pus målåjheye a schoircî
- Cawe del Paile : no d' ene plaece di Mouhagne.
- Cawe do bwès : no d' ene plaece
- Côpeus d' cawe al Borike
- hossî s’ cawe
Parintaedje
candjî- cawea, cawet, cawtêye, cawon, cawêye, cawire, cawiron, cawisse
- cawete
- cawlet, cawlî
- cawri
- cawer, cawter, cawyî
- acawer, acawaedje
- ecawer, s' ecawer, ecawaedje
- discawer
- scawer
Mots d’ aplacaedje
candjî- micawe, mcawe
- cawe-di-tchet, cawe-di-tchvå, cawe-di-rat, cawe-di-rnåd
- hosse-cawe
- téncawe
- tchesse-cawe
- stoele a cawe
- cawe d' aronde
- Cawe do bwès (sacwants corons del Walonreye)
- Cawe di vatche
Sinonimeye
candjî- (mantche) : téncawe.
- (vé) : boulome, vedje, kekete, kete; Loukîz a : « vé »
- (scheuve di crompire) : bahou, ranxhe, fåne
- (pitit moumint) : miete; Loukîz a : « houbonde »
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîorgane planté åd dibout del schene di bråmint des biesses
Waitîz eto
candjî- Lijhoz l’ årtike cawe (discamiaedje) so Wikipedia
- Lijhoz l’ årtike cawe so Wikipedia