Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje vî francike * « bansta » (minme sinse) k' a dné e vî walon « banste », adon-pwis « banse »

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî

banse femrin

singulî pluriyal
banse banses
  1. Modele:banslî usteye di oizires, di hårdêyes, u d' fier, come on grand pot po tcheryî des ptitès sacwès dvins.
    • On-z-èst todi tot seû
      Aus-eûres di disbautchances,
      Èt qu’ vos djins ont peû,
      Di piède li mèseure di vosse banse
      Jacques Desmet.
  2. (pus stroetmint) tchena po poirter l' bouwêye al rimouye (on dit eto blanke banse ou banse ås draps).
    • Li blèsseûre di l’ amoûr s’aveût rèssèré, mins l’ bwès aveût d’manou foû dèl fahène, èt nos ôtes, lès p’tis cârpês, d’ l’ endrwèt, qui l’avît todis k’nohou on pau foû s’kwére, nos l’ noumîs l’ sot Gribouye, li vî Bâbô dè Paradis des Tch’vâs, là ki n’s estîs todis sûrs dèl trover, assiou so ’ne banse ritournêye, po veuyî so ’ne bouwêye ou l’ aute qu’on aveût mètou â curèdje, ou adjèni â bwérd dèl Moûse qui rispâmév' les pèces Joseph Vrindts, Racontrûles et râtchâs, Gribouye.
  3. coirbêye po mete li houlåd
  4. (imådjreçmint) grande cwantité di.
    • Mins i n’aveût nin ine banse di candidats po r’prinde li posseJean Thoune.

Ratourneures

candjî
  1. djouwer come ene banse : må djouwer (å cwårdjeu). On dit eto: come on .
  2. grijhe banse ou banse di cotiresse : banse di cotlî
  3. blanke banse ou banse ås draps : banse po les bouwresses et les boledjîs
    • aler r'qwèri dès frûtèdjes, dès dôrêyes, avou dès banses ås draps Motî Haust.
  4. ene banse tote hopêye : ene banse rimpleye a make
  5. ramasser al houpe al banse : ramasser al vole, sins façon
  6. on n' va nén a l' aiwe avou ene banse ou c' est come do poujhî di l' aiwe divins ene banse : fé ene sacwè ki n' siert a rén
  7. mi cocwmår est trawé, i court corne ene banse sins cou
  8. ene banse sins cou : avou nou cwår
    • K' a-st ele yeu po s' maryî ? Ene banse sins cou Motî Haust.
  9. banse sins cou : banse trawêye
  10. plate banse ronde banse : plate banse del cotiresse u del martchande di boure (loukîz l' imådje)
  11. banse a treye ou banse a cleuze : ronde et lådje banse a hôts boirds wice k' on mete des cloye di fraijhes (imådje dins l' motî Haust)
  12. bea el banse, laid al danse : d' èn efant k' est nozé estant ptit, mins ki dvénrè on veur roufion cwand i crexhrè

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî
coirbêye po mete li houlåd

Dizotrins mots

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
  • banse : 89

Ratournaedjes

candjî
tchena d' oizire
banse po on ptit
grande cwantité di