lét
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén «lĕctus» (minme sinse), lu-minme do lu-minme rimontant a on bodje induropeyin * «legh», (coûtchî), adon racuzinåve avou l' neyerlandès « liggen » et l' inglès « lay », rûsse « лежить ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /le/ /lɛ/ /li/ /lɔj/ /laj/; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 1.55 ; Modele:cBS-é.
- prononçaedje zero-cnoxheu : /le/
- Ricepeures : nén rcepåve
-
Deus léts po doirmi (sins 1)
-
Lét d' on ri (sins 5)
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
lét | léts |
lét omrin
- meube di måjhon k' on s' coûtche dissu po doirmi u si rpoizer.
- Et, cwand del shijhe on bea feu d' årtifice
Fjheut blawter Mouze å Paradis des Tchvås,
Ene bele noere tiesse avou l' vizaedje wainisse
Aveut po djîsse on blanc lét d' ospitå
— Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 109 (fråze rifondowe). - Po l' feme et si ptite båshele, on emantcha on lét el plaece di dvant et po Polite, on arindja èn ôte e vî cina, al copete do forni, la wice k' on cujheut l' tchôdnêye da Adofe, li pourcea — Georges Ghys (fråze rifondowe).
- Si dj' mousse e lét, Des vwès m' sussinèt a l' oraye Ki dji m' mareye — Martin Lejeune (fråze rifondowe).
- Et, cwand del shijhe on bea feu d' årtifice
- (pus stroetmint) Modele:médlét d' ospitå.
- Come d’ efet, il a rindou l’ åme, so l’ lét do dispinsaire, ès tiesse dju d’ sonk rtcheute en erî, ès drovowe boke erloyeye a s’ pwetrene pa on rsetchi filet d’ sonk — Firmin Callaert (fråze rifondowe).
- limero d' mariaedje po cåzer des efants.
- (mot des cinsîs) coûtche di boteas, di djåbes dins ene tcherêye,
- (djeyolodjeye) coûtche di tere del minme sôre.
- plaece k' ene aiwe î court.
Ratourneures
candjî- tiesse do lét : pårteye pus hôte la k' on mete si tiesse djondant.
- pî do lét : pårteye pus basse la k' on mete ses pîs astok.
- tchaeconk fwait s' lét come i s' vout coûtchî; u: on fwait tchaeke si lét come on vout doirmi; u: tchaeconk madrouytêye si lét come i s' vout coûtchî
- fé s' lét divant di s' coûtchî Fr. prendre des mesures avant d'agir.
Parintaedje
candjîMots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîDizotrins mots
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : E165
Ratournaedjes
candjîmeube po-z aler coûtchî dsu
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike lét so Wikipedia