air
Etimolodjeye 1
candjîTayon-bodje latén « aer » (minme sinse).
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
air | airs |
air femrin (djinre diferin do sfwait mot e francès)
- (nén contåve) todi singulî gåz k' i gn a åtoû del Daegne.
- On vént houmer li boune air di l' Årdene.
- vint.
- Gn a d' l' air : li bouwêye va radmint souwer.
- manire di parexhe.
- Il a des airs då matante Ortanse.
- lang — Martin Lejeune, On såye sès-éles, 1895.
- shûte di notes di muzike.
- Djouwez m' ene pitite air so vosse novele flûte.
- Mins dji n' a rén trové d' siervûle,
Nol air ni m' ahåyive d' adroet— Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.152; "Sins musique" (fråze rifondowe). - Viyès airs di rondes-danses et d’ cråmignons
Hinêyes el grande gaspoye
Des djaenès foyes
Ki s’ agridjèt-st ås bohêyes, å waezon,
Spitèt-st evoye come des moxhons. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Nôvimbe », 1922-23, p.38 (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- air di bijhe
- air di deus airs
- aveur l’ air
- aveur tot l’ air
- ça n’ a nén l’ air ki ça
- dizo air
- fé di ses airs: fé l' malén.
- Ci harlak la vinéve fé d’sès-êrs tos lès djoûs èt nouk divins lès djwifs ni wèzéve bodjî. Adon nosse bèrdjî, qui n’èsteût co qu’in-afwèrci gamin, avou s’hina, l’èstèna d’on côp d’pîre è plin mitan dè front, tchak la ! — Georges Ghys.
- prinde l’ air
- rwaitî do ké costé k’ l’ air shofele
- sins nd aveur l’ air
- si diner èn air
Parintaedje
candjîMots d’ aplacaedje
candjî- air di deus airs
- areyoplane
- areyorideu
- areyopôrt
- areyodrome
- areyateur
- corant d’ air
- djambe d’ air
- sôte d’ air
- tchestea e l’ air
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîgåz ådzeu del tere
fé di ses airs
- Francès : faire le malin (fr), frimer (fr)
Etimolodjeye 2
candjîTayon-bodje latén « arcus » (minme sinse).
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
air | airs |
air omrin (vî mot)
- (åre) åre fwaite d' on bwès ployî pa tinkiaedje so ene coide, po saetchî des fritches.
- (mot do bastimint) pîce d' årtchitecteure k' a l' minme cogne.
- (djeyolodjeye) (mot di speleyo) trawa d' ene rotche castenixheuse, djusse dizo l' copete, k' a l' cogne d' èn air.
l' Air : no d' ene rotche del Basse Aiwe d' Oûte, ribatijheye pa rdoblaedje "Årcåde a l' Air".
Ratourneures
candjî- air di dragon: baguete di fier riployeyes, ki fjhèt l' basti d' on dragon volant. F. arc de cerf-volant.
- Rowe des Airs: no d' ene rowe di Lidje.
Parintaedje
candjî(minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
candjî- (åre po saetchî des fritches): årbalesse
- (fôme di rotche): trawêye rotche
Mots vijhéns
candjîMots d’ aplacaedje
candjîOrtografeyes
candjîRatournaedjes
candjîåre po saetchî des fritches
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike air (discramiaedje) so Wikipedia