Loukîz eto : parler, parlér, pârler, pârlér, pårlér.

Etimolodjeye

candjî

Do vî francès « parler », lu-minme do latén d' eglijhe « parabolare ».

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) påle
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) pårlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) pårlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) pålnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) pålrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) pårléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) påle
pårt. erirece (dj’ a, vos av) pårlé
Ôtes codjowaedjes come wårder


Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) parole
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) pårlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) pårlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) parolnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) parolrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) pårléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) parole
pårt. erirece (dj’ a, vos av) pårlé
Ôtes codjowaedjes come shofler

pårler

  1. (v. sins coplemint) cåzer (on metou lingaedje).
    • I n’ pårlèt nén arabe; i pålnut berbere.
  2. (v. sins coplemint) cåzer.
    • Trop pårler nût.
    • Les djins di ç’ costé ci, c’ est des djins ki xhuflèt, ki pårlèt po n’ rén dire, ki pårlèt po djåzer. Julos Beaucarne (fråze rifondowe).
  3. (v. å coplemint nén direk) cåzer (di).
    • Ti pårléve d’ amour, d’ esperince,
      Ki benixheut seur ti prezinceJoseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.18, “Avâ l’ Aiwe” (fråze rifondowe).
    • On påle di vir on feu mins l’ aiwe c’ est co pus pire. Léon Bernus (fråze rifondowe).
    • Bondjoû, vijhene, doirmoz vs eco? Schoûtez mu: dji vis påle a vos. Noyé walon, (Bondjoû vijhene) (fråze rifondowe).
    • D’ine bèle båcèle i d’hèt qu’èle èst « djolèye »,
      Sins minme sèpi qu’à l’campagne, les vatch’lîs
      N’pårlèt-st-insi qu’tot-z-aksègnant quéque-fèye
      Ine bièsse qu’a ’n’tètche qu’èle ni såreût catchî
      — Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.173.
  4. (v. sins coplemint) cåzer dvant les djins u d’ ene grandiveuse manire.
    • Li ci ki påle insi, c’ est Karel Vinck, mwaisse des mwaisses e l’ Flande. — Jean-Claude Somja (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. pårler del narene, pårler do nez : pårler tot fjhant passer l’ air på nez. F. nasiller.
  2. pårler netmint, pårler håynetmint : dire todroet çou k’ on pinse. Loukîz a: platezak. F. sans ambages.

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
cåzer  Loukîz a : djåzer
cåzer dvant les djins

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
pårler pårlers

pårler omrin (infinitif sustantivrece)

  1. manire di djåzer.
    • Il ont on pårler d’ barakî.
  2. lingaedje ki n’ est nén ricnoxhou.
    • Il a lomé s’ motî : « diccionaire do pårler del Gléjhe ».
    • Dj’ a rtrové des mots ki sont bén d’ après Djiblou avou l’ accint ki saetche ene miete après l’ pårler d’ Djåçlete ou k’ on rtrouve co do costé d’ Nivele, mins k’ on n’ direut nén a Nameur. Jean-François Brackman (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. rifonde les pårlers d’ on lingaedje : fé on cmon scrît lingaedje.
    • Ehåyî on lingaedje, c’ est travayî dsu, metans candjî l’ ôrtografeye, fé des noûmots ou rfonde les pårlers dins on seul sicrît lingaedje. Lorint Hendschel. F. normaliser, standardiser une langue dialectalisée.

Sinonimeye

candjî

pårlaedje, cåzaedje, patwès

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
pårler