Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « praedicare » ‎(« praedicāre ») (minme sinse).

Prononçaedje

candjî

pretchî (2inme troke) (codjowaedje)

  1. (v. sins coplemint) fé on siermon.
    • L’ abé Pirlot aveut stî metou po pretchî al Saskatchewane.
    • End a s’ sô di dveur pretchî et rapretchî. Émile Gilliard.
  2. (v. sins coplemint) cåzer dvant les djins so on metou sudjet.
    • Il ont vnou pretchî a Rdû sol walon.
    • Les galants, mi pôve mere mi l' a cint feyes pretchî
      I prindèt todi l' djambe vos lezî dnez l' pî. André Delchef, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «Li galant de l'siervante», p.6 (fråze rifondowe).
    • Si måle åme årè bea pretchî,
      Bea fé des sermints, bea promete,
      On n’ croet nén todi les ploråsJoseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.40, “Qui fait mâ trouve mâ” (fråze rifondowe).
    • Les tchoulåds polèt pretchî,
      Breyans foirt po n’ nén ls oyî : Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « C’è-st-ine couyonåde», 1922, p.130 (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) cåzer a (ene djin) po lzès fé candjî d’ idêye.
    • I passéve s’ tins dins les foidjes: c’ est la k’ pretchive ses djins.
    • Vola çou k’ on vs respond platkizak pol djoû d’ ouy,
      Si vs pretchîz èn enocint ki n’ voet nén foû d’ ses ouys. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Pasquèye », 1922, p.107 (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) fé ene rimostrance, divant totes les djins a (ene djin ki s’ a må cdût) tot djåzant do curé, li dimegne a messe å pretchmint (purade al vwès passive).
    • Il a stî pretchî el pirlodje.

Ratourneures

candjî
  1. pretchî po s’ tchapele
  2. pretchî dins l’ vude

Parintaedje

candjî

Mots d' applacaedje (?)

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
  • pretchî : R13 (a « tchapele »)
Li mot n’ est nén dins : C13, R13 (come intrêye prôpe)

Ratournaedjes

candjî
cåzer dvant des djins, tot djåzant d’ on priyesse

Pårticipe erirece

candjî
singulî pluriyal
omrin pretchî pretchîs
femrin pretcheye pretcheyes

pretchî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "pretchî".
    • Il a pretchî sol timperance.
    • Il a stî pretchî el pirlodje.