Sourdant:Léon Bernus
 Po cnoxhe tos les mots di ci sourdant ci k' ont ddja stî rahoukîs sol Wiccionaire, clitchîz cial a hintche so "Pådjes ki loynut chal" ou direk vaici
|
Ortografeye
candjîC' est on scrijhaedje di dvant Feller (dj' ô bén, avou ch = /t͡ʃ/, g = /d͡ʒ/, et des assaetchances avou l' francès (moyas h, geo po djo, dobès letes come e francès mins prononceyes coûtes (comme = come,...).
Mins c' est co pus ki çoula; c' est l' prumî côp k' i gn a on longou tecse sicrît e pårler d' Tchålerwè (å contraire di Lidje ou Nameur wice k' on scrijheut ddja e walon dispoy lontins). Ça s' rissint dins l' sicrijhaedje, ki balzene pa des côps avou les accints et ls apostrofes (pa côps s′toèle, pa côps stoèle).
I gn a eto bråmint d' mescôpaedjes (eg: q′uiun po qu′iun (k′ onk); i l′la lii sérallé po i l′a lii s′érallé (i l′ a leyî s′ eraler); q’iueuses po qu’ieuses (k’ yeusses)).
- come pårler do coûtchant, li spotchåve voyale est on "e" (sicrît l' pus sovint é: pétit, p´tit, pitit, ptit; ); metou pa dvant po les betchetes er- (sérallé, s′ eraler), es-.
- Li cogne des addjectifs femrins pluriyals pa dvant l' no finixh bén avou on son /ɛ/ (dj' ô bén ki c' esteut co corant e 19inme sieke a Tchålerwè), sicrît avou on distaetchî è (ou é) (les p’tites é geins, les ptitès djins; brafes è geins, bråvès djins).
- li son /wɛ̃/ est scrît oin (poin, pwin; moin, mwin)
- li son /wɛ/ est scrît oé (ou oè), çou ki fwai ki pa des côps on rtrouve li minme sicrijhaedje k' avou l' betchfessî oe do rfondou (éstoèle, estoele; coère, croere, bourgeoès, bordjoes,...). Mins c' est nén todi des oe e rfondou (roé, rwè; moésse, mwaisse)
- l' erirece durant est del sôre -eu/-eus/-eut po totes les trokes di viebes; sicrît -èt (pa côps -ét)
- l' infinitif del prumire troke (-er) est scrît -ét
- Li cawete di codjowaedje -nut si screye nu (ou nû), distaetcheye do viebe (i s′coéye nu malins, i s' croeynut maléns).