Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « operari »

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) overe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) ovrez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) ovrans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) overnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) overrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) ovréve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) overe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) ovré
Ôtes codjowaedjes come mostrer

ovrer

  1. (v. sins coplemint) fé ene sacwè, sovint po-z esse payî.
    • Il overe del nute, nos ovrans do djoû. Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Ele rimonta les efants dilé l' viye feme då prumî, ridschinda pate a pate, cora sol Dos la ki s' mame ovréve, po lyi dire ki s' popa vneut do vni. Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.49 (fråze rifondowe).
    • Gilbert Mottard, ancyin govierneu, pårlumintî et minisse ki scrijheut e walon, ça nd a-st ewaeré pus d’ onk, vos m' poloz croere; mins d’ abôrd, les swessante oteurs vicants k' ont-st ovré avou lu François Nyns (fråze rifondowe).
    • Li ci ki bozéve, k' i n' boze pus, mins k' i s' nåjhixhe tot-z ovrant avou ses mwins, po pleur pårti ene sacwè avou l' ci k' a dandjî Bernard Louis, ratournant li lete sint På ås djins d' Efeze (fråze rifondowe).
  2. (v. sins coplemint) bén didjerer.
  3. (v. sins coplemint) tournaedje di matires organikes sins pouri, come po fé del gote ou lever l' påsse.
    • Li bire, li påsse overe. Motî Haust (fråze rifondowe).
  4. (v. sins coplemint) (mot d’ foistî) si gåter, si bîler.
  5. (v. sins coplemint) tourner a creveures.
    • Ene paroeze k' overe. Motî Haust (fråze rifondowe).
  6. (viebe å coplemint) fé avou årt ene sacwè po lyi dner l' cogne k' on vout.
    • Ovrer l' manoye. Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Ovrer l' fier, l' årdjint. Motî Haust (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. li Bon Diu ni rfuze rén å ci k’ overe
  2. ovrer al djournêye
  3. ovrer a martchî : ovrer po èn eterprijhe.
  4. ovrer a mwaisse : ovrer po on patron.
  5. ovrer a pîce ou ovrer a ses pîces : esse payî po l' ovraedje prodût et nén a l' eure.
  6. ovrer pol coucou : fé on måfwait ovraedje.
  7. ovrer a s’ conte : ovrer po lu-minme.
  8. ovrer come on foyon
  9. s’ ovrer l’ åme foû do coir
  10. s’ ovrer les bresses foû do coir

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Contråve

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
fé ene sacwè po esse payî
tournaedje di matires organikes sins pouri, come po fé del gote ou lever l' påsse
bén didjerer
si gåter, si bîler (tot djåzant d' bwès)
tourner a creveures
fé adroetmint ene sacwè po lyi dner l' cogne k' on vout