keure
Walon (Rifondou)Candjî
EtimolodjeyeCandjî
Tayon-bodje latén « cura » (« sognaedje », « médiaedje », « awaitance »).
PrononçaedjeCandjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- (viebe) /køːʀ/ (minme prononçaedje pattavå)
- (sustantif) /køːʀ/ /kɔʀ/ /kaːʀ/ /kɛʀ/ /kyʀ/ /kyːʀ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /køːʀ/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
ViebeCandjî
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | keu |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | keyoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | keyans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | keynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | keurè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | keyeu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | keye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | keyou |
keure (v. å coplemint) (rålmint eployî)
- sohaitî.
- dire.
- Nos lyi keurans on grand merci.
- diveur (on rmerciymint a ene sakî ki vs a rindou siervice).
- I lyi dna ene monte-breslet tot lyi djhant : dji vs el keu bén. — C. Decoeur (sourdant a recråxhî) (fråze rifondowe).
ParintaedjeCandjî
OrtografeyesCandjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
RatournaedjesCandjî
SustantifCandjî
singulî | pluriyal |
---|---|
keure | keures |
keure f.
- accion.
- End arivéve a dire ki Djermwinne aveut fwait ene boune keure tot vlant k’ on lome li ptit fi come mi. — E. Sullon (fråze rifondowe).
- Li ci k’ a dné s’ parole et k’ fwait si metchante keure Voerè parexhe on djoû li rmoir pol fé sofri. — L. Lagauche (fråze rifondowe).
- Dji vs va conter l’ måle avinteure
D’ on ptit kierdî do tins passé,
ki tot djonnea fjha ene si laide keure
k’ i nel pola måy refacî. — L. Lagauche (fråze rifondowe). - Felisse est l’ oneur di m’ classe et vos l’ vloz rsaetchî di scole ! Nos n’ divoz nén fé ene pareye keure ! — G. Alexis (fråze rifondowe).
- dins les ratourneures : awè keure, awè d’ keure (di), n’ aveur di keure (di), n’ awè-t a keure (di).
RatourneuresCandjî
- fé des belès keures : èndè fé des beles.
- end aveur di keure, n' awè d' keure
OrtografeyesCandjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
RatournaedjesCandjî
accion, sovint laide
dins l’ ratourneure «awè d’ keure», envd.
Omofoneye possibeCandjî
- keur (plaece d’ ene eglijhe ; trope di tchanteus)
- dins l’ ratourneure : « par keur »
- cour (keûr)