Etimolodjeye

candjî

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « astoker », el pout stitchî vaici.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) astoke
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) astokez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) astocans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) astocnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) astocrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) astokéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) astoke
pårt. erirece (dj’ a, vos av) astoké
Ôtes codjowaedjes come viker

astoker (viebe å coplemint)

  1. aspoyî astok.
    • Dj' a astoké li schåle siconte del moye.
    • Li cerijhî est astoké å meur.
    • Al soyreye, tchaeke ovrî si tneut astoké ås comandes di s' machine.
    • On-z astokéve les bwès å prumî på, po les arindjî e coides.
  2. sitançner (mete on stok po k’ ene sacwè n’ toume nén).
    • Fåt astoker cisse tåve la. Motî Forir (fråze rifondowe).
    • On-z a dvou astoker l’ meur di m’ monnonke: on bea djoû, i nos åreut vnou djus sol cabu.
    • Po rintrer li tcherêye al gregne, i faleut biyairder: adon, on l’ astokéve avou des fonnes.
  3. mete on baston astok d’ ene plante, d’ èn åbe, por lu (leye) crexhe bén droet, u n’ nén ployî.
    • I fårè astoker l’ biyokî télmint k’ i gn a des biyokes.
  4. sotni, fé tni comifåt, fé tni astok.
    • Dj’ a astoké l’ moye avou des budeas.
    • Astokez bén l’ gamene dins s’ tcheyire; totaleure, ele va vni al valêye.
  5. mete ene astoke po ene rowe, ene schåle, evnd. èn pus saveur bodjî.
    • Astokez deus des rowes di l’ oto, divant di mete vosse crik.
    • Astoke li tchår, po k’ i n’ dischinde nén l’ rampe tot seu !
    • Astokez bén vosse schåle po n’ nén vni djus.
    • Il ont astoké les ouxhs et les fniesses.
  6. (imådjreçmint) mete (ene sakî) astok, et k’ i n’ sait pus cwè dire.
    • Ele pinséve fé d’ ses airs, mins dji l’ a astoké k’ ele n’ a pus rén seu dire.
  7. diner des bounès råjhons.
    • I vos fåt astoker voste idêye avou des contes et des chifes; ôtmint, c’ est tos ragadlaedjes !
  8. (imådjreçmint) disrindjî, bayî des mehins
  9. (v. sins coplemint) esse ehalant.
    • Padrî leye, loyminoye,
      On veyéve barloker
      One grande longue hètche du sôye
      K' astokéve tos costés
      Camille Gaspard.

Ratourneures

candjî
  1. astoker (ene sakî) conte li meur : lyi clawer l’ betch.

Parintaedje

candjî

Mots vijhéns

candjî
  • (sitançner) abuder
  • (mete on baston astok d’ ene plante) sitiper

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8

Ratournaedjes

candjî
aspoyî astok
sitançner
mete on baston astok d’ ene plante
mete ene astoke po ene rowe
diner des bounès råjhons