Wiccionaire

walon

Loukîz eto : Walon.

Flag of Wallonia.svg Walon (Rifondou)Candjî

EtimolodjeyeCandjî

 Loukîz a : « Walon ».

PrononçaedjeCandjî

SustantifCandjî

singulî pluriyal
walon walons

walon omrin (cåzu todi singulî)

  1. (lingaedje) mancî lingaedje roman cåzé, divinltins, so on grand boket del Walonreye, eyet co scrît beazebén å djoû d’ ouy pa les waloneus.
    • Efants d' Måmdiy, mintnans bén nosse linguaedje
      Come nos vîs peres, djåzans todi walon — GBod (fråze rifondowe). (Guillaume Bodet)
    • Li walon, c’ est l’ lingaedje do cour.
    • Cok sins l’ walon, cok sins sporons.
    • Li walon, c' est ene langue come li francès; i n a cwate diyalekes — li lidjwès, li namurwès, li et carolo et li lussimbordjwès (Basse Årdene) — ki s' ravizèt come fré et sour — Jean-Claude Somja (fråze rifondowe et rarindjeye). (Jean-Claude Somja)
  2. accint d’ ene coine del Walonreye, k’ on î djåze on roman lingaedje (ossu bén l’ vraiy walon ki l’ picård).
    • Dji comprind tos les walons.
    • On djheut adon : « motî walon d’ Mont ».

  • Banire « djåzans walon ».

  • Etikete dås Relîs Namurwès.

  • live sol walon avou on tite e walon

ParintaedjeCandjî

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedjeCandjî

Rilomêye do motCandjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

OrtografeyesCandjî

Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : O0, O3, O4, O101, S33

RatournaedjesCandjî

lingaedje cåzé toplin, davance, el Walonreye

AddjectifCandjî

singulî pluriyal
omrin walon walons
femrin padrî walone walones
femrin padvant walone walonès

walon omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no) (mins cåzu todi padrî)

  1. a vey avou l’ lingaedje del Walonreye.
    • I nos fåt disfinde nosse bea lingaedje walon — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
    • Li soce si loméve « les walons scrijheus d’ après l’ Ban-bwès ».
    • C' est des scolaedjes sol croejhete walone.
  2. a vey avou les Walons u avou l’ Walonreye.
    • Li tuzance walone.
    • … å mitan d’ nosse payis walon, so Sambe.
    • Enute, on n’ cåze pus voltî del Redjon walone.

Notule d’ uzaedjeCandjî

Li plaece normåle di l' addjectif, come tos les ôtes addjectifs di nåcionålité, c' est padrî l' sustantif. Mins gn a yeu ene uzance ki s' a fwait dins les anêyes 1980 d' el mete padvant dins des motires (soce des «Walons Scrijheus d' après l' Banbwès»=, come dins l' vî tins, avou l' addjectif «roman» (Roman Payis).

Mots d’ aplacaedjeCandjî

Rilomêye do motCandjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

RatournaedjesCandjî

a vey avou l’ lingaedje walon, u les djins u l’ payis

Waitîz etoCandjî

Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=walon&oldid=364810»