ahåyî
Etimolodjeye
candjîBodje tîxhon « hagen », « behagen » (plaire, convni), avou l’ betchete « a- » des viebes ; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes ; mot cité dins l’ FEW 16 113a.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.hɔːˈjiː/ /a.ha.ˈjiː/ /a.hɔː.ˈɲiː/ /a.ˈhaj/ (betchfessî å) (H prumrece)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.hɔː.ˈjiː/
- Ricepeures : ahå·yî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | ahåye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | ahåyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | ahåyans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | ahåynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | ahåyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | ahåyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | ahåye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | ahåyî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
ahåyî (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a »)
- esse bon po.
- Ci djonne ome m’ ahåye bén ; nos l’ prindrans a nosse siervice. — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- C’ est on mot k’ ahåye po ratourner « a beau mentir qui vient de loin ».
- Mins dji n' a rén trové d' siervûle,
Nol air ni m' ahåyive d' adroet— Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.152; "Sins musique" (fråze rifondowe). - Colas n’ a bén seur nén tos ces passe-tins la ; i n’ a co nole feme a s’ conte et, cwè k’ il inme dedja les crapådes, li vijhene ni lyi ahåye gote. — Serge Fontaine (fråze rifondowe).
- fé aveur bon.
- Ça l’ ahåye, leye, di tourpiner åtoû d’ l’ asblawixheus mayeur — Jacqueline Boitte (fråze rifondowe).
- K' il est nozé ! K' il est frisse ! K' i m' ahåye !
Hozlé d' vôvales, d' årdispene et d' clawson ;
Pol gåyoter ni dirîz vs nén k' ses håyes
Ont l' air do fé des floris cråmignons — Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 108 (fråze rifondowe). - Les påwions, al dilongue des håyes
Dijhèt-st ås fleurs, l’ air eminné
Edon k’ ci n’ est k’ a vos k’ dj’ ahåye ? — Henri Hurard (fråze rifondowe).
- (mot d’ mousseure) esse bon tot djåzant d' on mousmint.
- Li rodje vis ahåye bén.
Ratourneures
candjîParintaedje
candjîSinonimeye
candjîMots vijhéns
candjîPwaire minimom
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :