verbok
(Redjiblé di Verbok)
Etimolodjeye
candjîCawete gayele «ver-» (for-) Bodje «bok», teribe bok, bok candjî a ôte tchoi, pal voye do tayon-bodje neyerlandès «weerbok»; ricomprins come aplacaedje tîxhon di «vert» + «bok»; mot cité dins l’ FEW 17 552a.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /vɛʀ.ˈbɔk/ /vɛʀ.ˈbuk/ /vɛːʀ.ˈbuk/ /vɛʀ.ˈbɔ/ (oyon O.OU)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /vɛʀ.ˈbɔk/
- Ricepeures : ver·bok
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
verbok | verboks |
verbok omrin
- (no d’ tolu) tolu u biesse des doûcès creyances walones, k' a l' tiesse et les pîs d' on bok, et l' coir d' èn ome avou des grands vetes pwels, et kel Diåle tént al laxhe.
- Li diåle a-st arivé avou ene drole di biesse k' i moennéve, tot lyi criyant «Hû, verbok» (ramexhné pa T. Delogne).
- Li Djôzef n' esteut nén trop seur, li verbok li vleut a tot moumint souker — Ernest Benoit (fråze rifondowe).
- Mannet djonne ki v's estoz, avoz veyou les coines do verbok? — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- crodjambot po les efants, mins purade po les djonneas el les djonnetes ki sont foû-z et houte, ki court après zels et lzès souker al fén do porshuvaedje.
- Padrî l' houyire del Vå Bnoete, gn aveut-st on verbok — Motî Haust (fråze rifondowe)..
- Mannet djonne ome ki vs estoz, avoz veyou les coines do verbok ? — Motî Gilliard (fråze rifondowe). [1]
- esse porshuvou do verbok : n' aveur nole tchance.
- F. avoir la guigne, la malchance.
- Ass veyou l' verbok ? : dijhêye a onk k' est blanc come ene makêye d' aveur stî sbaré.
- (pa stindaedje) ome k' on voet evi, mannet u vicieus.
- , ci-la !
- Mais alez vz î fiyî, vozôtes, a ç' laid verbok la : i s' pout co måvler et si rvindjî — Joseph Selvais (fråze rifondowe).
- F. salaud, débauché, homme grivois, luxurieux. [2]
- veråt.
- F. verrat.
- esse glot come on verbok : esse foirt glot.
- F. gourmand.
- nareus come on verbok : nareus come onk k' a s' narene ki racrole a l' odeur d' on veråt.
- F. sensible aux odeurs, délicat. [3]
- Sacré verbok ! u : A l' rossea verbok !; : u : A l' laid verbok ! : dijhêye po rprotchî ene sacwè a onk k' a må fwait.
- On dit eto : "laid veråt, laid godi". "
- F. enfant de salaud, sacripant, dévoyé, crapule.
- cok d' awousse.
- Ele schoûte les gros verboks ki fjhèt tchîpyî leus rexhès pates — Joseph Calozet (fråze rifondowe).
- pitite usteye ki va bén (loukîz a : diåle), copurade :
- a)
- ene pitite îpe al mwin .
- On dit eto: zigzag.
- F. herse.
- b) on verin d' cårire. F. vérin. [6]
- sipawta.
- F. épouvantail. [7]
II. Verbok [n.pr.]
- no d' on rlomé verbok, k' est loukî come li Diåle lu-minme.
- såvadje no.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjî- F. bouc vert, satyre, chèvre-pied, "verbouc".
|nl= weerbok (nl) |de= werbock (de) |lorg= Vârbouk (vârt-bouc, ramexhné a Aviote, el Gåme di France pa A. Doppagne, come cial ådzeu, p. 112.)
- ↑ dins C106, E170, E213 (loukîz al Djivêye des motîs).
- ↑ dins C9, C106, O0 (loukîz al Djivêye des motîs).
- ↑ dins O0 (loukîz al Djivêye des motîs); dandjreus pa acmaxhaedje di veråt et bok, tot rapinsant l' sinse d' ome vicieus.
- ↑ ALW 8. notule 148.
- ↑ pa stindaedje des fåves almandes, la kel verbok potche ådzeu d' l' Aiwe do Rin (A. Doppagne, Esprits et génies du terroir, Duculot, Djiblou, 1977, ISBN 2-8011-0129-X; p. 119).
- ↑ A. Doppagne, come cial ådzeu, p. 128.
- ↑ sinse rilevé a bôvetchén (A. Doppagne, come cial ådzeu, p. 128).