Etimolodjeye

candjî

Etimolodjeye nén seure. Kécfeye d’ on mot brut sok, souk, suk, motoit minme soû et souhe (mot brut po fé rescouler ene biesse) ; mot cité dins l’ FEW 12 507b. Kécfeye racuzinåve avou l’ occitan « suc » (copete del tiesse) ; mot cité dins l’ FEW 13/2 399b.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) souke
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) soukez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) soucans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) soucnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) soucrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) soukéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) souke
pårt. erirece (dj’ a, vos av) souké
Ôtes codjowaedjes come viker

souker (å prono : si souker)

  1. (v. sins coplemint) diner åjheymint des côps d’ tiesse, tot djåzant d’ on berå, d’ ene gade.
    • Dj’ ans on berå ki souke: n’ intrez nén e paxhi.
    • Des gruzlins tocnut ås cwåreas Pacô, l’ bijhe souke come on berå.
  2. (pa stindaedje do sinse) tot djåzant d' ene djin.
    • La dvins, dji flaxhe, dji dåre, dji souke,
      Et dj' sins l' exhowe e m' cour brotchî !Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 123, "Quî dj’ so" (fråze rifondowe).
  3. (v. sins coplemint) (imådjreçmint) cåzer waeraxhmint, sins tuzer, et tchoker les djins.
    • Dimefyîz vs des linwes k’ ont stî trimpêyes dins l’ souke ; a ene douce alinne, våt mî, sovint, ene sakî ki souke. Henri Pétrez (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) bouxhî (so ene sakî) d’ on côp d’ tiesse.
  5. (viebe å coplemint) diner des côps d’ coines.
    • Li vatche m’ a souké on fameus côp.
  6. (viebe å coplemint) potchî (ene frumele).
  7. (viebe å coplemint) mete (ene feme) ecinte.
    • Elle a stî soukêye d’ ene bele manire.
  8. (mot d’ djeu) fé rescouler li pîce di l’ ôte djouweu å djeu d’ boutchon.

Ratourneures

candjî
  1. souker moirt : bouxhî (so ene sakî) pol touwer (dins des fråzes di mançaedje).
    • Torade, dji t’ va souker moirt !
  2. c’ est todi les pus laids boks ki soukèt les pus belès gades : dijhêye a ene sakî k’ a agritchî ene bele feme.

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
diner åjheymint des côps d’ tiesse
  •   Francès : cosser (fr), donner un coup de tête, frapper, heurter de la tête
cåzer waeraxhmint
potchî
mete ecinte