Etimolodjeye 1

candjî

Tayon-bodje latén « exire » (aler foû) avou l’ betchete « ri- » des viebes, çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -xhe » des viebes; mot cité dins l’ FEW 3 296a (lére). Å dijh-setinme sieke, exhe egzistéve co come dins li fråze : " Nos èstans bons, francs èt loyåls, èheûs del fine fowaye de Lîdje. " Sourdance : Quatre dialogues de paysans (1631-1636), ramexhnés pa Jean Haust

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) rexhe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) rexhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) rexhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) rexhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) rexhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) rexheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) rexhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) rexhou
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

rexhe (v. sins coplemint)

  1. moussî foû.
    • Ça fwait ki, assoteymint assez, li Walonreye furlêye ses sôs po ki les Belès Ouves ki rexhèt foû di s’ schô, on n’ ricnoxhe nén k’ c’ est da sinne. — F. André et al, rat. pa L. Mahin, (sourdant a recråxhî).
    • C’ esteut ene bele cacaye, ci revey la ; bawaite ! gn aveut tot ki rexheut foû Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
    • C’ est teribe les cwantités d’ waermayes ki plént rexhe di Mouze å bea tins. — Jules Waslet (fråze rifondowe).
  2. (pus stroetmint) moussî foû d’ tere, tot djåzant d’ ene pitite crexhante waide.
  3. vini å monde, disclôre.
  4. bouter rade.
Parintaedje
candjî
Sinonimeye
candjî
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Mitan, w. do Coûtchant

Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E170


Sipårdaedje do mot

candjî

w. do Mitan, w. do Levant (Hesabaye)

Ratournaedjes
candjî
passer di dvins å dfoû

Codjowas

candjî

rexhe

  1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « rexhe ».
  2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « rexhe ».
  3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « rexhe ».
Ratournaedjes
candjî
Indicatif prezintrece
Suddjonctif prezintrece
Kimandeu

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
rexhe rexhes

rexhe femrin

  1. sitindêye di yebe ki rexhe di tere.
    Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Sinonimeye
candjî
Ratournaedjes
candjî
rexhe

Etimolodjeye 2

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin rexhe rexhes
femrin atribut rexhe rexhes
femrin epitete
(todi padvant)
rexhe rexhès

rexhe omrin et femrin

  1. ki grete cwand on l’ djond.
    • Su n’réche couviette à broquette,
      On boutte leû platnée d’astos,
      Pinsèt achîs à purette,
      S’qu’il ont strannét lès deux stos !
      Léon Bernus, (ratournant Lafontinne).
    • Foû d' ene pôve coine di tere k' esteut coriace et rexhe,
      Nos tåyes ont fwait l' djårdén pol pô d' tchoi ki ns estansLouis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 118 (fråze rifondowe).
Mots vijhéns
candjî
Mots d’ aplacaedje
candjî
Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :


Ratournaedjes
candjî
rexhe