rapairi

Loukîz eto : rapwairyî.

Walon (Rifondou)

Bodje « pair- » (sinse ?), avou l’ betchete « ra- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.

AFE :
- diferins prononçaedjes : (betchfessî ai)
  - /ʀa.pwɛː.ˈʀi/ /ʀa.pɛː.ˈʀi/ /ʀa.pe.ˈʀi/ Prononçaedje a radjouter /ʀa.pe.ˈʀœ/
  - (ôte cawete d' infinitif) /ʀa.pe.ˈʀjiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀa.pɛː.ˈʀi/
Ricepeures : ra·pai·ri

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	rapairi / rapairixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	rapairixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	rapairixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	rapairixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	rapairirè / rapairixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	rapairixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	rapairixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	rapairi
Ôtes codjowaedjes	come prusti

rapairi

(viebe å coplemint) rafrister l' tcholeur, e l' esté, tot djåzant d' on frisse vint, d' èn ombion.
- Gn a vnou on ptit poy d' air del mer, k' a rapairi l' waernu.
- Mi clokî n' esteut pus la po m' rapairi l' edroet. — Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li ponne dè gård di bwès, p. 149 (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) rafroedi (ôte tchoi).
- Prustez m’ vos raecenes,
  Po ki dj’ m’ î ragrabouye,
  Î rapairi mes lepes
  Tot bevant å sourdant — Jacques Desmet, Dêrènes bates, Mès racènes, 2014 (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) (mot d’ mônî) rafroedi (li farene) cwand ele rexhe del boultreye.
(viebe å coplemint) rapåjhî.
- Li mere a waitî d' el rapairi come elle a seu — Lucyin Mahin.
- Sôdårds, rapairixhoz tos ls efants pa ene ledjire caresse — Christian Thonet (fråze rifondowe).
- Ele baltêye on moumint la, dzeu ene bele tere d' avoennes ;
  Loucant cial, loucant la po rapairi ses djonnes — Louis Lagauche, "L' inmant" (1947), p. 75 (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) rafroedi et ramoli, tot djåzant del tchå d' ene biesse djusse touwêye.
- I fåt ratinde deus djoûs po kel pourcea rapairixhe.
- Nos lairans l' tchår rapairi e l' cåve — Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe et rarindjeye).
(viebe å prono) : Loukîz a : « si rapairi ».

Li viebe å prono « si rapairi » si rescontere bén pus sovint ki li simpe « rapairi ».

rafroedi ene tchôde sacwè

rafroedi l' farene

rapåjhî

rafroedi po del tchå

	singulî	pluriyal
omrin	rapairi	rapairis
femrin	rapaireye	rapaireyes

rapairi omrin

Pårticipe erirece omrin do viebe "rapairi".
- On s' a rapairi divant d' boere del froede aiwe, e l' leyant cori ene miete so ses bresses — Rawete do Motî Gilliard (fråze rifondowe).

ki n' est pus nåjhi.
- Dji so-st ene miete rapairi; dji va rprinde mes usteyes et m' bezogne — Motî d’ Fosse-li-Veye (fråze rifondowe).
- Asteure ki dj' so rapairi, dji m' riboute a l' ovraedje — Motî Pirsoul (fråze rifondowe).
ki n' a pus peu.
- Li gamene, ene miete rapaireye, s' a vnou mete so s' schô.
(mot d’ meteyo) ki n' est pus si stofant, tot djåzant do tins.
- Li tins est tot rapairi — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
- Li tins est rapairi cwand i court di l' air; i n' fwait pus si tchôd; ça fwait do bén — Motlî sol tins k' i fwait a Djåçlete, p. 32 (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Après ene nûlêye d' oraedje, li tins est sovint rapairi — Motlî sol tins k' i fwait a Djåçlete, p. 60 (fråze rifondowe et rarindjeye).

ki n' est pus nåjhi

ki n' a pus sogne

	Dobès rfondowes
rapairi		rapairixh

Do viebe «rapairi»