Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Aplacaedje tîxhon avou loyeure di : «» + * «sinte» («pazea», mot racuzinåve avou l' bodje do francès « sentier »), pazea po roter a pî, dj' ô bén : minme tcherpetaedje ki «pî-pazea»).

Prononçaedje candjî

Sustantif candjî

singulî pluriyal
pî-sinte pî-sintes

pî-sinte omrin

  1. (mot des voyes et tchmins) stroet tchmin po ene djin ou ene biesse passer.
    • Sol crestea, ci n' esteut k' on grand plin ki l' pî-sinte trevåtchive, come tracêye å coirdea. Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
    • Ça fwait ki, dvant d' ariver al copete, dji leye la l' pî-sinte po m' aler catchî dins les bouxhons. Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
    • Plic ! ploc !
      I ploût.
      Su nosse pîssinte
      C’èsteut dès cindes
      Là qu’ c’èst dès broûs !
      Plic ! ploc ! Ça tchaît
      Dissus m’ visadje ;
      In gros nuwâdje
      Qu’èst là qui braît.
      Maîs dji sé bin
      Qu’après l’ nûwèye
      Li solia r’vint
      Su nosse pavèye
      Lucien Somme.
    • Li loumîre dè solo droûve li dièrin boton.
      Al dilongue dès pîssintes i ploût dès rèspleûs d’ djôye…
      Èt lès vîs clokîs d’ pîre dispårdèt d’zeû lès vôyes
      Totes lès tchansons qu’on tchante è nosse payîs walonJoseph Mignolet, Li sondje dè mèstré, 1925.
    • Les pî-sintes di fleurs sont ksemêyes,
      Cisses cial, dizo l’ tchôleur påmêyes,
      Håynèt li pus djinti rivnant
      Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).

Sinonimeye candjî

Mots vijhéns candjî

Sipårdaedje do mot candjî

w. do Coûtchant, w. do Mitan, w. do Levant

Ortografeyes candjî

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
  • pî-sinte : R13
Li mot n’ est nén dins : S0

Ratournaedjes candjî

stroet tchmin po passer a pî  Loukîz a : pazea

Waitîz eto candjî

  Lijhoz l’ årtike pî-sinte so Wikipedia