djambyî
Etimolodjeye
candjîBodje « djambe », avou l’ cawete di codjowaedje « -yî » des viebes, calcaedje do francès « gambiller ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /d͡ʒɑ̃ː.ˈbiː/ /d͡ʒɑ̃ː.ˈbjiː/ /d͡ʒɑ̃ː.ˈbji/ Prononçaedje a radjouter (betchfessî å)
- (pa picårdijhaedje) /ɡɑ̃ː.ˈbjiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /d͡ʒɑ̃ː.ˈbjiː/
- Ricepeures : djam·byî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | djambeye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | djambyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | djambians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | djambeynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | djambeyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | djambyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | djambeye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | djambyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
djambyî
- (v. sins coplemint) bodjî ses djambes d' ebalmint.
- I n' dimeure måy coe : i djambeye tofer — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Ene mere ki louke djambyî ses efants el waide — D.T.W.
- Èn efant ki djambeye so s' tcheyire — D.T.W.
- Loukîz-l’ aller, loukîz-l’ djambyî !
Vla k’ i m’ ramoye ! Fåt aroubi !— Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.129, « C’èst-on valèt !» (fråze rifondowe). - Dji vos voe voltî, èm Djuliye ey èm vir-voltî est si foirt ki dji vôreu djambyî tote el niût avou vos dins mes bresses — Nom de plantes et vocabulaire botanique français-wallon, (bate 2019) (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) (pus stroetmint) tot djåzant d' èn inseke.
- Ene balowe ki djambeye so ses rins — D.T.W.
- (v. sins coplemint) aler pus rade.
Sinonimeye
candjîbodjî ses djambes d' ebalmint
aler pus rade
Parintaedje
candjîOrtografeyes
candjîRatournaedjes
candjîaler pus rade
- Francès : presser le pas (fr), se dépêcher (fr)
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | dåvyî | dåvyîs |
femrin | dåvieye | dåvieyes |
djambyî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "djambyî".
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.