disvoyî
Walon (Rifondou)Candjî
EtimolodjeyeCandjî
Bodje «voye» avou l’ betchete « dis- » des viebes avou l’ betchete « dis- » di disfijhaedje des viebes ey avou l’ cawete d’ infinitif « -î » des viebes.
PrononçaedjeCandjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /dis.võ.ˈjiː/ /dis.vɔ.ˈjiː/ /dis.vɔ.ˈji/ /dis.võ.ˈjɛ/ /dys.võ.jiː/ /dəs.vɔː.ˈji/ Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : /dis.võ.ˈjiː/
- Ricepeures : dis·vo·yî
Disfondowes: disvôyi, dèsvoyî, dèsvoyi, disvoyî, disvoyi, dusvôyî, dësvoûyî, dusvônyer, dusvoyè, disvwèyî, dèvwayî.
ViebeCandjî
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | disvoye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | disvoyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | disvoyans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | disvoynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | disvoyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | disvoyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | disvoye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | disvoyî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
disvoyî
I. [v.c.]
1. fé candjî d' voye. On nos a disvoyî so Kano, e Nidjeria. rl a: disforvoyî. F. dérouter, détourner.
>> disvoyî ene lete : el revoyî a ene novele adresse.
>> disvoyî ene bale : (fotbale) li fé candjî d' direccion po l' ôte ekipe èn nén l' aveur, u po k' ele ni mousse nén e gôl. F. dévier le ballon.
2. fé rexhe del droete voye. I s' a leyî disvoyî pa ene feme marieye. Il a stî disvoyî k' i n' aveut pont d' ådje. Pinsez, dj' aveu leyî m' feme disvoyî on bråve ome di curé (J. Schoovaerts). rl a: dislaxhî. F. dévoyer, débaucher, pervertir, dépraver.
3. (imådjreçmint) rinde målureus. rl a: discatibuler.
II. si disvoyî [v.pr.]
1. piede si voye. I s' a disvoyî dins l' bwès, ayir a l' brune è vlant nd aler a Slinrî. F. s'égarer.
2. rexhe do droet tchmin. Ele ni frecante pus avou Leyon pask' i s' disvoye. F. se méconduire, se dévoyer.
3. taper al diloujhe, piede l' espwer, si rinde målureus. rl a: si disbåtchî, si diloujhî. F. se désespérer.
4. si mete al plouve, tot cåzant do tins. Li tins est ttafwait disvoyî; Dispu des djoûs, i ploût a rlaye (P. Maudoux). F. se gâter.
ParintaedjeCandjî
- disvoye
- disvoyaedje, disvoyance, disvoymint, disvoyeu
- Loukîz a : « voye »
OrtografeyesCandjî
{{Orto disvoyî C9 | disvoyi = C1 | dèsvoyî = O0 | dèsvoyi = O2, dèsvoyî O0, disvôyi C13 }}
Pårticipe erireceCandjî
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | disvoyî | disvoyîs |
femrin | disvoyeye | disvoyeyes |
disvoyî o.
- Pårticipe erirece omrin do viebe "disvoyî", ki pout esse eployî come addjectif et come sustantif.
AddjectifCandjî
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | disvoyî | disvoyîs |
femrin padrî | disvoyeye | disvoyeyes |
femrin padvant | disvoyeye | disvoyeyès |
disvoyî o.
1. ki n' sait pus cwè, tot cåzant d' ene djin. Il est tot disvoyî dispoy k' il a pierdou s' feme. Il esteut disvoyî djamåy, l' efant (E. Gilliard). Li viye matante sayive di tchoûler come i fåt k' on tchoûle dins des pareys cas; elle end esteut tote disvoyeye (L. Hendschel). rl a: disbåtchî (eye), disbeli (eye), dizôrné (êye), disnorté (êye), catibulé, discatibulé. F. découragé(e), dérouté(e), perdu(e), égaré, décontenancé(e).
2. mwais (tot djåzant do tins). F. mauvais, instable, abominable, déplorable.
3. (radoûcixhant mot) k' a li schite. rl a: disrindjî. F. dérangé(e).
4. hodé (êye). Dji so tot disvoyî d' aveur woeyî tote nute. F. fatigué(e).
5. k' a cwité l' droet tchmin. F. dévoyé(e).
SustantifCandjî
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | disvoyî | disvoyîs |
femrin | disvoyeye | disvoyeyes |
disvoyî o.
- pitit(e) voleu(se), djouweu(se) di mwais toûs. F. petit délinquant.
Disfondowes: disvoyî, -îye, dusvoyé, êye.