tchanter

Walon (Rifondou)

Bruno Picard ki tchante tot djowant del guitåre.

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « cantare » (minme sinse).

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes :
  - /t͡ʃɑ̃ː.te/ /t͡ʃɑ̃ː.tɛ/ /t͡ʃɑ̃ː.tiː/ /t͡ʃɔ̃ː.te/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
  - (pa picårdijhaedje) /kɑ̃ː.te/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃɑ̃ː.te/
Ricepeures : tchan·ter

Viebe

tchanter (1^ire troke) (codjowaedje)

(v. sins coplemint) (muzike) fé del muzike avou des mots ki vnèt do gozî, tot cåzant d’ ene djin (ça fwait aler les coides vuzreces).
- Djans, hay ! Scheu t' lai-m'-e-påye, radjustêye li gorea,
  Et po les noveas vnous k' årént l' åme ecoidlêye,
  Tchante ! Tchante ! Pol discoidler. Tchante ! Tchante disk' å waxhea ! — Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 111 (fråze rifondowe).
- Dj’ a li schite po tchanter, sortot padvant les djonnès feyes. — François Loriaux (fråze rifondowe).
- Djan araedjive di tchanter e walon. — Joël Thiry.
(v. sins coplemint) fé del muzike ki vnèt do gozî, tot cåzant d’ èn oujhea (ça fwait aler li sirink).
- Ene aloye monta bén hôt e cir et s’ meta a tchanter.
- Mins dji ra portant l' djoye,
  Ca les oujheas tchantèt ;
  L' oraedje si saetche evoye,
  Dji voe ponde èn airdiè. — Jean-Joseph Dehin, "L' orèdje" (1848) (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) (mot d’ medcén) aveur les peumons resserés, ki ça s’ ôt d’ å lon.
- Cwand il a ses crijhes d’ asse, on l’ ôt tchanter a dijh metes. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) dire muzicålmint (on metou boket).
- Ladsu l’ coirbå, si fir ki s’ tiesse è divneut sote, Por lu lyi tchanter ene tchanson (å rnåd), Vout drovi s’ betch… et leye tchaire ès bôrlote ! — Léon Bernus, ratournant Jean de Lafontaine (fråze rifondowe).
- Dji vén d’ awè les mascarådes k’ ont vnou tchanter «Sint Panson». — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) préjhî tot tchantant.
- Tchantans l' prétins, l' adierceu d' merveyes,
  Avou ses fleurs et ses doûs tchants d' oujheas,
  Ses djoûs d' aweur et d' loumire sins parey
  K' on voet tos ls ans riprinde veye a sohait. — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.12, Tchantans l’ prétins (1937) (fråze rifondowe).
- Å XVII sieke, on trimblumint d' tere aveut manké do mete a setch les aiwes di Spå, et Tongues aveut profité d' l' evenmint po sayî d' assaetchî les malådes al fontinne ki l' vî Pline aveut ddja tchanté a l' antikité, fontinne ki poite co s' no ouy. — Joseph Mignolet, "Li walon å payîs di Lîdje" (1938), p.24 (fråze rifondowe).
- Portant dj' a-st oyou dire : « Ci n' est nén on peupe pol flîme ! »
  Heye ! Sitokesses bwejhlîs ! Hey ! Femes ås baradas !
  Si vos n' avoz nol gloriole vos estoz sins haeyeme
  Et vos valoz bén li peupe ki Verhaeren tchanta !! — Louis Lagauche, L'aimant, (1947), A l’Årdène, p. 146 (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) dire des couyonådes.
- Ki m' tchante t i la?— Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 33 (fråze rifondowe).