sussiner
Walon (Rifondou)
candjî
Etimolodjeye candjî
Mot-brut «suss» (cåzaedje tot bas, la k' on etind k' les sons S), avou l’ dobe cawete « -iner » des viebes, avou assaetchance di l' Bodje tîxhon « sûssen » (minme sinse); mot cité dins l’ FEW 17 289b.
Prononçaedje candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /sy.si.ne/ /syː.si.ne/ /sy.zi.ne/ /zy.zi.ne/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 17.120 .
- prononçaedje zero-cnoxheu : /sy.si.ne/
- Ricepeures : sus·si·ner
Viebe candjî
| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | sussene |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | sussinez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | sussinans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | sussinnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | sussinrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | sussinéve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | sussene |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | sussiné |
| Ôtes codjowaedjes | come copiner |
sussiner
- (v. sins coplemint) djåzer tot bas, po k' on n' etinde nén.
- I n' fijhèt k' sussiner leus deus.
- (v. sins coplemint) (brut) fé on ptit brut, come deus djins ki cåzèt tot bas.
- Dj' a schoûté l' ri ki sussinéve.
- (viebe å coplemint) dire tot bas.
- Vos m' sussinîz "Dji vs inme", et po n' vos fé nou displi, dji responda: "mi ossu". — Albert Maquet (fråze rifondowe).
- Si dj' mousse e lét, Des vwès m' sussinèt a l' oraye Ki dji m' mareye — Martin Lejeune (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) tchanter doûçmint (ene tchanson).
- On doûs vint sussene si tchanson.
- Après ene hapêye di dansreye so plaece, il a ataké a sussiner s' tchîf d' ouve : toplin, toplin des coplets, avou come on resploe. — Lorint Hendschel.
- Les sourds k’ arouflént di so les dzeurs, sussinént des doûs råtchåds, ås pas d’ ågne, ås florins d’ ôr clintchîs dzeu s’ corant — Joseph Mignolet, Li payis des soteas (1926), p.41-42 (fråze rifondowe).
- I v’sonla qui s’vwès, pus doûce qui l’ombåde
Qui l’vint zuzinêye qwand l’êreûre apond,
I v’sonla qui s’vwès, pus doûce qu’ine ombåde,
Dispièrtéve vosse coûr qui dwèrméve è s’wåde
— Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.76.
- (viebe å coplemint) (imådjreçmint) fé comprinde (ene sacwè) sins l' dire noer so blanc.
- Li declaråcion da Robert Schumann sussene dedja k' i pôreut gn aveur on djoû ene "Federåcion uropeyinne".
Parintaedje candjî
Sinonimeye candjî
- (cåzer tot bas) :
Loukîz a : : Motyince:cåzer tot bas/walon; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 17.120 . - (tchanter doûçmint) : gruziner
Sipårdaedje do mot candjî
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes candjî
dire tot bas; Loukîz a : Motyince:cåzer tot bas/walon
Loukîz a : Motyince:cåzer tot bas/walon
tchanter doûçmint Loukîz a : gruziner
Loukîz a : gruziner
Francès : chantonner (fr), fredonner (fr)