rôgyî
Etimolodjeye
candjîBodje « rôgue », avou l’ dobe cawete « -yî » des viebes, mot cité dins l’ FEW 10 130a
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀõ.ˈɡjiː/ /ʀoː.ˈɡjiː/ /ʀoː.ˈɡji/ /ʀɔ̃.ˈɡjiː/ /ʀɔ̃.ˈɡji/ /ʀoː.ɡi.ˈjiː/ /ʀoː.ɡi.ˈji/ /ʀɔ̃.ˈɡjɛ/ /ʀɔ̃.ˈɡje/ /ʀoː.ˈkjiː/ /ʀoː.ˈkji/ /ʀã.ˈkiː/ /ʀyː.ˈkjiː/ /ʀuː.ˈkji/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 15.85 ; (36 prononçaedjes), (betchfessî ô).
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀõ.ˈɡjiː/
- Ricepeures : rô·gyî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | rôgueye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | rôgyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | rôguians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | rôgueynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | rôgueyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | rôgyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | rôgueye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | rôgyî |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
rôgyî (v. sins coplemint)
- respirer ou djåzer tot fjhant on sourd brut ki vént del goidje.
- tot cåzant, a cåze d' ene maladeye del goidje.
- Dji rôgueye dispoy ayir — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Dj' a hapé on froed; dji rôgueye — Motî Haust (fråze rifondowe).
- tot doirmant.
- I rôgueye témint foirt cwand i doime k' i vos rewoeye — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- divant d' mori.
- I n' irè pus lon; i rôgueye come po mori — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- tot cåzant, a cåze d' ene maladeye del goidje.
- vini foû målåjheymint, tot cåzant del vwès.
- Si vwès rôgyive come ene viye tartele tote sokêye — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- si rnetyî l' goidje d' ådvins, tot fjhant on gros brut d' tossaedje.
- Il a rôgyî on ptit côp, come por lu s' raclairi l' goidje — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- On vî houyeu ki rôgueye po raetchî l' tcherbon ki lyi dmeure so li stoumak — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- fé on brut normå, di contintmint, tot djåzant d' on colon.
- On etind rôgyî les colons — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- So l’ matinèye, lès colons d’a Lamadje
fèt baraka tot rôquiant, tot s’ batant
On dwème tote nut’ avou lès-oûy å lådje
— Joseph André, È grunî di m’ bèle-mére.
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- rôgyî : R13
Ratournaedjes
candjîrespirer målåjheymint divant d' mori Loukîz a : roxhler
Pårticipe erirece
candjîrôgyî (nén candjåve)
- Pårticipe erirece do viebe « rôgyî ».
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike rôguiaedje so Wikipedia