pårti
Etimolodjeye 1
candjîTayon-bodje latén « partire » (minme sinse) avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /pɔːʀ.ˈti/ /paːʀ.ˈti/ /poːʀ.ˈti/ /poːʀ.ˈtœ/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pɔːʀ.ˈti/
- Ricepeures : pår·ti
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | pårti / pårtixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | pårtixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | pårtixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | pårtixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | pårtirè / pårtixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | pårtixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | pårtixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | pårti |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
pårti
- (viebe å coplemint) fé des pårts.
- 72 pårti e-n ût, kibén fwait ç’ ?
- (viebe å coplemint) diner a tertos onk pa onk.
- Li pere et li mere sont rwè et rinne,
Po spåde li veye, l' ôre et l' gaiyté,
Et po pårti les bounès grinnes
Ås poyons, ås vîs bén tchouftés— Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 126, "Lu famile èst-one île ureûse" (fråze rifondowe).
- Li pere et li mere sont rwè et rinne,
- (éndjolike) discôper ene deure plake po-z î mete des sistinmes di fitchîs dins des bokets ki n’ si cmaxhèt nén.
- (viebe å coplemint) spåde tocosté, fé kinoxhe.
- Ci qui compte, avou ç’ plan-là, c’èst d’awè do plaîji à discouviè s’ patrimwin.ne diyalèctâl èt, do côp, di sayî dèl paurti èt, co mia, dè l’ viker…sins mau, sins rûje !— JSpi, Lès grands-åbes Noer Boton l° 505, p. 20-21..
- ((viebe å prono)) si côper e deus u dipus d’ deus pårts.
- Nos ns alans pårti e deus gropes, et nd aler tchaeke a s’ tåvlêye.
Parintaedje
candjî- pårtixhant
- pårtixhaedje, pårtixheu, pårtixha, pårtixhrê
- pårtiveus, pårtiveusté
- dispårti
- ripårti, ridispårti
- racapårti, racapårtixhaedje
- Loukîz a : « pårt »
Sinonimeye
candjî- (fé des pårts): pårtaedjî.
Ortografeyes
candjîRatournaedjes
candjîdiscôper ene deure plake
- Inglès : to partition (en)
- Francès : partitionner (fr)
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | pårti | pårtis |
femrin | pårteye | pårteyes |
pårti omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "pårti".
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
pårti | pårtis |
pårti omrin
- (matematikes) dins on carcul di pårtixhaedje, li chife di dzeu, ki va esse pårti.
Ratournaedjes
candjîpårti
- Francès : numérateur (fr)
Etimolodjeye 2
candjîCalcaedje do francès « partir » ; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /poːʀ.ˈti/ /paʀ.ˈti/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pɔːʀ.ˈti/
- Ricepeures : pår·ti
Viebe
candjîpårti (v. sins coplemint)
- endaler, si mete e voye.
- Li cwantrinme ki Jacky Ickx aveut pårti ci côp la ? Pouri moteur, ki n’ vout nén pårti !
Ortografeyes
candjîRatournaedjes
candjîEtimolodjeye 3
candjîCalcaedje do francès « parti » (minme sinse).
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
pårti | pårtis |
pårti omrin
- (mot d’ politike) troke di djins k’ ont les minmès idêyes politikes.
- C’ est todi l’ pårti socialisse ki wangne.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :