Loukîz eto : etot.

Etimolodjeye 1

candjî

Aplacaedje di : « e » (avou kécfeye assaetchance di l’ adjondrece « et » + « tot » ; avou rassonraedje ortografike (tcheyaedje do T vinant d’ ene uzance picåde, dins « itou ».

Prononçaedje

candjî

Adviebe

candjî

eto (nén candjåve)

  1. mostere on radjoutaedje.
    • Estoz la eto, vos ?
    • Dispu 20 ans ki no-n Alfred tchante; end a sacwants ki savèt eto ki si no d’ bateme, c’ est Wilhem Dunker. — Jean-Pierre Tondu (fråze rifondowe).
    • Come ahesses, vos fåt èn ordinateur, et on modem eto, ey ene lene di telefone, bén seur. Lorint Hendschel.
    • Et c’ esteut kine eto po dmorer e l’ eglijhe et repeter les påters et les tchants; li curé aveut dvou låtchî ls efants. Émile Gilliard (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjî
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Coûtchant, w. do Mitan

Ortografeyes
candjî
E li scrîta (1100-1600) :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8, E165, S0, S109, S117
Ratournaedjes
candjî
mostere on radjoutaedje  Loukîz a : ossu

Adjondrece

candjî

eto (nén candjåve)

  1. c’ est po ça ki (a l’ atake del fråze ou del fråzlete, po mostrer ki çou ki va shure, c’ est l’ consecwince di çou k’ on a dit dvant).
    • Il a bråmint bevou ; eto n’ a-t i nén fwait des vîs oxheas. D.T.W.
    • Il a vnou ayir, eto, dji so binåjhe. D.T.W.
    • Il a fwait ene biestreye, eto, i l’ paye bén. D.T.W.
    • I m’ a foirt må rçû, eto, i n’ mi voerè pus.
    • (Les amoureus s’ catchèt dins les rouwales) eto, cwand vos lzès rescontroz, vos veyoz bén k’ i sont djinnés. François Loriaux (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjî

ça fwait ki, et c’ est ki, adon, dabôrd

Sipårdaedje do mot
candjî

(disfondowe "èto", "ètou") Coûtchant walon, dedja aviyi e 20inme sieke

Ratournaedjes
candjî
anonce ene consecwince

Divancete

candjî

eto (nén candjåve)

  1. (vî mot) avou.
    • Les deus biesses astok di s’ cretche,
      Sont ses cortizans
      Divins on ståve vude et frexh
      Eto ene bawete. Noyé walon (fråze rifondowe).
    • Calvin esteut on tchenonne
      Et Luther, on disbåtchî moenne;
      Å diåle les coirnêyes
      Eto leus curêyes ! Bate di dvize inte on catolike ey on protestant (fråze rifondowe).
    • Neni, crolé napea;
      Eto t’ novea lingaedje,
      Ti n’ etinds nén, dji wadje,
      çou k’ c’ est ki d’ fé pixh paxh. Simon de Harlez (fråze rifondowe).
    • Elzî fåt les tchinnes et pindants
      Les fiers d’ årdjint eto les pieles
      Afén çk’ elle avizexhe pus beles. Viye tchanson di 1620 (fråze rifondowe).
    • Vouss vini, cuzene Mareye,
      A Betleyem eto mi ? Noyé walon, lijhåve so Wikisourd (fråze rifondowe).
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Levant (disk’ e 18inme sieke)

Ratournaedjes
candjî
avou  Loukîz a : avou

Etimolodjeye 2

candjî

Calcaedje do francès « étau » (minme sinse).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
eto etos

eto omrin

  1. (usteye) usteye des mnujhîs, des mecanicyins, evnd., metou so on banc, et ki sieve a tni bon ene pîce di bwès u d’ fier ki l’ ome di mestî boute dissu.
    • Il a on banc avou deus etos et les totes les usteyes.
    • I lyi fåt aprinde a travayî a l’ eto.
Ratourneures
candjî
  1. serer dins si eto : apicî (èn ome, ene kimere) dins on cep (amour, emantcheure).
Sinonimeye
candjî

verén

Ratournaedjes
candjî
usteye po serer