Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « pariculus »

Prononçaedje

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin parey pareys
femrin padrî pareye pareyes
femrin padvant pareye pareyès

parey omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. ki est l' minme.
    • Tot-z oyant ene afwaire pareye
      Si mame telmint ewarêye
      Tuza sol côp fwait
      C' est seur on macrea
      — Emile Lambert, Les pelakes (fråze rifondowe).
    • Ca dji crexhe, cwand dji voes des pareyès afwaires — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
    • N’èst-ce nou toûrmint, çoula, dè k’hiyî s’rôbe di sôye
      Tot passant pol bocå d’ine håye?… Ah ! si m’papa
      Sét måy qui dj’a fêt dès parèy’s djeûs…
      — Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.103.
    • Pol ci k’ a l’ tiesse plinne di pexhreye,
      Ci n’ est rén do fé ene voye pareye,
      Adon cwand on n’ fwait k’ do tuzer,
      Les eures endè vont totes seules
      Et nost ome tuzéve tot do longJoseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.8, “Ine Mâle Journêye” (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. on parey a mi
  2. parey ki, tot parey ki
  3. tot parey : ossu, del minme manire
    • On curé, ki passéve par la tot djhant ses oremusses, l' avize mins i fwait l' grand toû. Li mårlî k' el shujheut d' å lon, li voet tot parey mins... hay evoye, sins fé shonnance André Henin (fråze rifondowe).
  4. tot fén parey: totafwaitmint l' minme

Mots d’ aplacaedje

candjî

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

Ratournaedjes

candjî
parey

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
parey pareys

omrin

  1. sacwè k' on pour rmete a ene ôte
    • Nos avans minme on pisson
      Qu'e-st on fameus disterwitch
      I tchante e totes les såjhons
      Ca gn a nou parey a Lîdje. François Barillié, divins Li camarad′ dè l'joie, 1852 (fråze rifondowe).
    • Po s' dispierter, çoula, dji n' cnoxhe nén d' parey — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
    • Mi, abandner vosse pere avou on parey ? Henri Simon, "Janète" (1911), (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.157 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

candjî
  1. sins parey.
    • One rivålité opôze binvite lès deûs coks. On djoû, divant li poyetrèye rapoûlêye, leû mon-keûr va fé s’ tchûse, mins, å moumint qui l’ poye aléve djåzer, on-z-oya ‘ne brèyåde sins parèye !Jean-François Renkin, So l' ancènî, 1894.

Ratournaedjes

candjî
parey