avou

Walon (Rifondou)Candjî

AFE :
- diferins prononçaedjes :
  - /a.ˈvu/ /a.ˈvy/ /a.ˈvœ/ /a.ˈvɛ/
  - (pa rfrancijhaedje) /a.ˈvɛk/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.ˈvu/
Ricepeures : nén rcepåve

avou (nén candjåve)

e li cpagneye di (sovint po des djins).
- On n' vike nén avou les moirts.
- I s' a maryî avou s' cuzene.
- Dji so parint avou lu.
- Il a fwait camaeråde avou mi.
- I fwait målåjhey di s' etinde avou lu.
- Po cnoxhe les djins, i fåt viker avou zels.
k' a da sinne (apårtinance).
- Ene tchambe avou èn ouxh padrî.
tot s' siervant di.
- Dji lyi fjha sene avou m' mwin.
- I n' fåt nén acsegnî ene sakî avou s' doet.
- Drovi l' ouxh avou ene clé.
- Il a stî spani avou on soret.
dins l' afwaire di.
- I l' fåt mete å courant avou l' tchvå.
- Savoz bén, avou vosse fré ?
- Ké novele avou ça ?
- Li waibe cåze di tot çou k' a a vey avou l' walon.
- Dji n' so nén co bén abituwé avou ç' betchteu Microsoft la.
- To vas roed avou l' boure.
F. au sujet de, à propos de, en ce qui concerne.
dé, ås ouys di.
- Il est foirt populaire avou les djins.
F. auprès.
eneviè, årgår di.
- Il est deur avou ses efants.
- I fåt esse bon avou les biesses.
F. envers.
a cåze di.
- Avou tot çoula, dj' a pierdou m' tins.
- Avou les plouves, les crompires vont pouri.
F. à cause de.
pa.
- Il a ndalè avou l' prumî trin.
- Dji fouri rviersi avou les aiwes.
F. par.
tot åyant
- Il a rivnou avou s' cawe inte ses djambes. F. - (pont d' divancete: rentrer la queue entre les pattes).
- Il a dmoré avou s' betch å lådje.

aler u : cåzer avou ene sakî : hanter avou leye (lu).
- Gusse va avou l' feye Zowé.
F. fréquenter, sortir avec.
tini avou ene sakî : li disfinde, awè les minmès idêyes ki lu. Franwal: ahåyant po: être partisan de, être du même bord que, protéger. fé avou ene sakî :
a) ovrer avou lu.
b) lyi aler racuzer les djins di s' payis (a èn innmi)
- I fjheut avou ls Almands.
- Fé avou l' diåle.
F. collaborer, pactiser.
c) li comprinde et fé çou k' il inme bén.
- O botike, fåt sawè fé avou les djins.
F. accueillir, recevoir.
grognî avou ene sakî : esse e margaye avou lu (leye); mete avou : radjouter.
èn rén awè avou lu : èn pont aveur di cwårs sor lu.
rl a: ki... avou.
èn nén esse avou rén
on n' fwait rén avou rén : i fåt des cwårs assez po cmincî on bon comerce, po fé ene måjhon daccion.
aveur sitî spani avou on soret
avou ça u: avou ça ki
gn a rén avou ça

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

e li cpagneye di

tot s' siervant di

avou

tot s' siervant d' çoula, tot prindant çoula.
- To prins l' locet et ti discôpes li troufe avou.
- C' est ene trop viye éndjole; gn a rén a fé avou
- I n' a pupont d' rideas, mi ome; i nd a nén ddja dandjî, et i fwait pus clair sins k' avou. — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
e minme tins ki ls ôtes, radjouté a ds ôtes.
- Dji so foirt binåjhe di leu-z ovraedje :: Et mi avou.
- Vénss avou?
- Colas, avou, dimanda po vni.
e minme tins ki ls ôtes mins contråvmint a des cis k' i gn a.
- Colas, avou, ni vola nén vni.