danser
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje vî francike « dansjan » (« dansōn ») ("saetchî, hertchî, si stinde, fé aler les bresses"), avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes (pa assaetchance do francès, ca on-z atindreut purade «dansî», vî lingaedje d’ oyi «dancier»); dispu les anêyes 2000, gn a on forcoridjaedje «dinsî», erîlé po les aschates walon-picård, ki si spåde emey les rcåzeus.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /dã.ˈse/ /dã.ˈsɛ̃/ /dɔ̃.ˈse/
- forcoridjaedje: /dã.ˈsiː/ /dɛ̃.ˈsiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /dã.ˈse/
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | danse |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | dansez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | dansans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | dansnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | dansrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | danséve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | danse |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | dansé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
danser
- (v. sins coplemint) fé des plaijhants bodjaedjes di danse, so ene metowe muzike.
- Ns aléns danser l' dimegne, nén l' semdi.
- Piron n' vout nén danser, s' i n' a noûs solés — viye tchanson (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) bodjî d' on bea mouvmint, sorlon les rîles di (ene metowe danse).
- Alez s' ôte pårt djouwer vosse role
Alez s' danser li carmagnole
(Tchanson del revolucion lidjwesse).
- Alez s' ôte pårt djouwer vosse role
- (belès-letes), (imådjreçmint) aler dins tos les sins.
- El tcherete, totafwait s’ rimowe,
Tot danse et fwait des corubets— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.29, “On Baguège Jus d’la Mouse” (fråze rifondowe). - Mes pôvès aiwes, come on lavasse di pieles,
Si disfligotèt, dansèt, schoyèt låvå,
Et dzawurêye dji m' sitåre et roufele
Inte des hôts plopes e-n on metchant rouwå
— Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 108 (fråze rifondowe).
- El tcherete, totafwait s’ rimowe,
- (imådjreçmint) voler, esse tapé evoye.
- Si mame, on djoû, s' måvla portant,
Et s' derit ele tot barbotant,
Ki l' cocogne dansreut pal finiesse. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li cocogne di li p’tite bâcelle", p.42 (fråze rifondowe).
- Si mame, on djoû, s' måvla portant,
Ratourneures
candjîParintaedje
candjî(minme sourdant etimolodjike)
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîViebe
candjîdanser (v. sins coplemint)
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike danse so Wikipedia