Etimolodjeye

candjî

... racuzinåve avou l' vî francès « triboler ».

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) tribole
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) tribolez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) tribolans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) tribolnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) tribolrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) triboléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) tribole
pårt. erirece (dj’ a, vos av) tribolé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

triboler

  1. (v. sins coplemint) toumer tot rôlant.
  2. (v. sins coplemint) souner a grands côps repetés, tot cåzant d' ene clotche.
    • On tribole a tos les djamas Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Cwand les efants ont etindou triboler, il ont apoûslè à l’ sôrteye di l’ eglijhe Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
    • On s’ kissèche co portant ; çou qui fai nosse grand mâ,
      C’è d’tote sôrt di boigne saint qu’on tribole è l’ poroche :
      Onque ni ratind nin l’aute, on s’ riwène à fièstî ;
      Antoine Kirsch, Li sa'vtî èt l' banquî, 1889.
    • Oyez-ve triboler l’ cloke ?… Vochal Påques !… Li prétimp
      Si d’hombe dè mète ås tiérs leûs noûvès håres di fièsse ;
      Ad’lé lès florins d’ ôr, lès poupêyes èt lès gn’gnièsses,
      Lès mågriètes hågnèt leû blanc golé d’ satin
      Joseph Mignolet, Li sondje dè mèstré, 1925.
  3. (viebe å coplemint) kischeure l' åme.
    • Dj' a l' cour ki bouxhe et ki m' tribole Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Tchaeke powete a des coides a si åme
      K' ont bén pus åjhey do trefiler
      Mi, dj' a l' måleur d' esse tinre al låme ;
      On rén di tot m' fwait tribolerMartin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Eco todis", tome 34, p. 131 (fråze rifondowe).
  4. (v. sins coplemint) bouyter.
    • L' aiwe tribole e cocmwår Motî Haust (fråze rifondowe).

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8, E89, S119, S122

Ratournaedjes

candjî
toumer tot rôlant  Loukîz a : berloufer
souner mwints côps
kischeure l' åme