Alofômes di r(i)-
avou ene sipotchåve voyale avou ene divanceye voyale sipotcheye cogne
ricôper ercôper rcôper

Etimolodjeye

candjî

Do viebe « côper » avou l’ betchete « ri- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) ricôpe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) ricôpez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) ricôpans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) ricôpnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ricôprè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) ricôpéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) ricôpe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) ricôpé
Ôtes codjowaedjes come bouter

ricôper

  1. (viebe å coplemint) côper on long cayet por lu esse pus court.
    Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
  2. (viebe å coplemint) avni pa ene voye pus coûte.
    • Èt d' là, dj' è va so m' parole,
      Fin dreût dusk' à Mexico !
      Dju r'côpe oute du l'Ârdintène
      Dj'roufèle dirèk o Japon
      Camille Gaspard.
  3. råyî ene sacwè tot l' côpant.
    • Tot d' on côp, diviè shijh eures,
      El plaece d' ôre l' andjelusse nos etindéns rcôper. Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li ponne dè gård di bwès, p. 148 (fråze rifondowe).
  4. (pus stroetmint) côper les aiyes, d' èn oujhea.
    • Avâ tos zèls, ine aguèce, lès-éles ricôpêyes, potch’têye èt dâre tos costésJean-François Renkin, Baraquîs, 1898.
    • A-t-on jamais r'côper les éles
      A l' oûhê ki vout rèvoler ?
      Ni sèyîz don nén trop cruéls
      Å c'minçant ki vout s' èscoler !
      Mu rîmê n' est k' on tarlatèdje,
      Mins djèl tèl tère dè fond du m' cour
      Martin Lejeune, 1895.
  5. (v. sins coplemint) (djeu d' cwåtes) aper èn atout tot-z î metant on pus foirt.
    Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.

Ratourneures

candjî
  1. ricôper les avoennes d' èn ôte : esse pus foirt k' ene sakî dins ene sacwè
    • Hay la, ni pinsans nén vni rcôper mes avoennes,
      Ca dji vs prevéns, Hinri, ki çoula m' freut del poenne
      — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

candjî

ricôpé, ricôpaedje

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
fé pus court
prinde li coûte voye
råyî ene sacwè tot l' côpant
(djeu d' cwåte)