soû
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « solea » (sandalete, wårniteure di shabot).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /suː/ /su/ /syː/ /søː/ /sœ/ /sɛ/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 4.34
- (pa rfrancijhaedje) /syːj/ /sœj/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /suː/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
soû | soûs |
soû omrin
- (mot do bastimint) grosse plate pire metowe dizo èn ouxh d’ intrêye.
- T’ aveus des viyès djins ki berdelént sol soû d’ l’ ouxh di lodjete. — Raymond Honoré (fråze rifondowe).
- Elle esteut dissu l’ soû d’ l’ ouxh dispu on moumint, come ene pierdowe. — Paul Gilles (fråze rifondowe).
- Låvå sol soû, plinne di farene,
Come ene andje esconte do solea
Li djonne mônresse waite sol pazea
Ene ombrire d’ aiyes ; sereut ç’ les sinnes ? — Georges Smal (fråze rifondowe). - Qwand i passév ås galops di s’bayår, è l’påhûlisté des ham’tês, les efants acorît so les soûs po l’fièstî — Joseph Mignolet, "Li Payîs des Sotês", 1926, p. 18-19.
- Mins dvins l' riyant tåvlea del veye,
Dji voe ene djinteye feme ki m' ratind
Sol , al vesprêye— Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Dj’a dîh-ût ans", tome 43, p. 143 (fråze rifondowe).
- grosse longowe pire metowe dizo ene finiesse.
- Li cizete di bouxhon esteut dmorêye sol soû del finiesse. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Dj’ a rfwait les soûs des vites, ki cmincént a s’ leyî aler.
- long sômî d’ bwès ki sotént l’ tcherpinte d’ on meur di palonaedje.
- meur d’ on pousse.
- egré d’ montêye (di pire).
- Nosse montêye di cåve a dijh soûs. — ALW 4 so les måjhons, p. 129 (fråze rifondowe).
-
(Sinse 1) Soû d’ grès racoirdé a on plaistadiu.
Ratourneures
candjî- vola l’ fåve foû, tchake sol soû, vos åroz l’ schågne et mi l’ oû : Rime-rame d’ efant
- potchî so les hôts soûs.
- « Li ci ki n' si tént nén påjhûle,
Ki potche so les hôts soûs, ki court,
Rinterrè al prumî måkule
Riconter les pavés del cour ! »— Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.147, « Nos ‘nn’ alans » (fråze rifondowe).
- « Li ci ki n' si tént nén påjhûle,
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjîpire dizo l’ ouxh
long sômî metou sol murea d’ assene (palonaedje)
- sorsoûmint ; Loukîz a : « sorsoûmint »
Rilomêye do mot
candjîLi mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- Intrez don, ni dmorez nén sol soû: no d’ ene gazete e walon amontêye pa Richard Joelants et François Nyns e 2000.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S33 (k’ a « d(u)vånt d’uch » et « pas d’uch »)
Ratournaedjes
candjîgrosse pire metowe dizo l’ ouxh d’ intrêye
Etimolodjeye
candjîEtimolodjeye nén seure. Kéckeye a raloyî avou souker (sorlon Remacle).
Prononçaedje
candjîMot-brut
candjîsoû
- mot k’ on-z eployive po fé rescouler les biesses dins li ståve.
- Alèz, soû ! — Motlî del Gléjhe.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :