Etimolodjeye

candjî

Bodje « mwaist- » ‎(« mwaisse ») avou l’ cawete d’ infinitif « -i » des viebes.

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) mwaistri / mwaistrixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) mwaistrixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) mwaistrixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) mwaistrixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) mwaistrirè / mwaistrixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) mwaistrixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) mwaistrixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) mwaistri
Ôtes codjowaedjes come prusti

mwaistri

  1. (viebe å coplemint) poleur esse pus foirt ki (ene biesse, ene djin ki s' kitape, on feu, ene dispinse). # (d' ene djin, d' ene biesse.
    • I fåt sawè mwaistri ses niers Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe).
    • On marixhå doet sawè mwaistri les tchvås.
    • Cobén d' côps avént i ddja stî splinkî di s' pa ki n' saveut pu cwè fé po l' mwaistri et l' fé tni coe — A. Moors-Schoefs (fråze rifondowe).
    • I n' si fåt nén leyî mwaistri des biesses Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Les pompîs n' ont nén co tot mwaistri l' målfeu.
    • L' osmôze a l' evier, c' est ene tecnike di dissalaedje di l' aiwe di mer foirt målåjheye a mwaistri mins mo spårgnante Lucyin Mahin.
    • Awè, nos avans stu strindous, ca les fameûs sôdârs di dièle avît pawou des tièsses di hoye, qu’is n’ polît résoûde di maistriJoseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Mort pour la Patrie, p.7.
  2. (viebe å coplemint) (pa stindaedje do sinse) tot djåzant d' on sintumint, d' ene målåjheyisté.
    • L' esperance ki n' nos cwite djamåy aveut mwaistri l' doleur et lyi fjheut rovyî les longuès samwinnes k' il aveut stou clawé so s' lét. Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.51 (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) fé tni coe ene sakî.
    • Loukîz cisse-lale cori !
       ! Come ele bize evoye !
      Nolu nel pout mwaistri : Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Lès-eûres », 1909, p.79-80 (fråze rifondowe).
  4. (pus stroetmint) bén cnoxhe (on lingaedje).
    • I fjheut cope avou ene comere ki mwaistrixheut l' kicongo ossu bén k' lu Gilbert Renson (fråze rifondowe).
    • C’è-st-on lingadje qui mûwe come on tauvia d’ârtisse
      Èt maugré tot faît rîre èt sint voltî vos pîds
      Nos-aprind nos-ûsances, qui cause avou franchise
      Èt tchante come on pinson quand on l’ maîstri voltî.
      Chantal Denis.
  5. (viebe å prono) :  Loukîz a : « si mwaistri ».

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

Ratournaedjes

candjî
vini mwaisse di

Pårticipe erirece

candjî
singulî pluriyal
omrin mwaistrii mwaistriis
femrin mwaistrieye mwaistrieyes

mwaistri omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "mwaistri".

Codjowas

candjî
Dobès rfondowes
mwaistri   mwaistrixh

mwaistri

  1. indicatif prezintrece, prumire djin do singulî, do viebe « mwaistri ».
  2. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « mwaistri ».