letchî
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje vî francike « lekkōn » (minme sinse), pal voye do bodje « lechier » (« fro ») (minme sinse), adon racuzinåve avou l' flamind « lekken », l' almand « Lecken » et l' limbordjwès « lekke ».
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | letche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | letchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | letchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | letchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | letchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | letchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | letche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | letchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
letchî (viebe å coplemint)
- passer li linwe so.
- Les tchéns rwerixhèt leus plåyes tot les letchant — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Adon, honteus di s' djalozreye,
Li gros tchén, sins fé nou shonnant,
Si coûtche divant l' efant ki reye,
Et vént letchî s' mwin tot tronnant !— Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.150, « Lu tchin djalos » (fråze rifondowe).
- passer tot-z aduzant doûçmint ene sacwè.
- Del fondreye, ene wapeur s' eleve doûce et ledjire ;
C' e-st tot l' åme del rozêye k' on-z aveut spité la ;
Ele va letchî les hés, fwait ene caresse ås gonxhires,
S' enairixh loyminoymint, tienixh adon ndè va ! — Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), A l’Årdène, p. 145 (fråze rifondowe).
- Del fondreye, ene wapeur s' eleve doûce et ledjire ;
- (viebe å prono) si laver l' coir avou l' linwe.
- Li tchet ki s' letche — Motî Forir (fråze rifondowe). & — Motî Haust (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- letchî s’ plåye: payî les rizultats di ses akes
- Efén, on-z est maryî, fåt bén letchî s' plåye— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, « Li savtî », 77-143 (fråze rifondowe).
- letchî les botes
Parintaedje
candjî- letchaedje, letchreye
- letchåd, letcheu
- letche, letchete
- letchisse
- riletchî, raletchî
- aletchî, forletchî, porletchî
Mots d’ aplacaedje
candjîMots vijhéns
candjîOmofoneye possibe
candjîOrtografeyes
candjîE rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîpasser tot-aduzant ene sacwè
letchî s' plåye
- Francès : assumer les conséquences de ses actes, boire le calice jusqu'à la lie (fr)
Pårticipe erirece
candjîletchî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "letchî".