enindjî
Etimolodjeye
candjîBodje « indje » avou l’ betchete « e- » d’ ecloyaedje des viebes avou ene ristitchete -n-, avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɛ̃.nɛ̃.d͡ʒiː/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛ.nɛ̃.d͡ʒiː/
- Ricepeures : enin·djî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | enindje |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | enindjîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | enindjans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | enindjnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | enindjrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | enindjive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | enindje |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | enindjî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
enindjî
- (viebe å coplemint) (mot del veye sociåle) rimpli on payis, po ene spore di djins k' on voet evi.
- (viebe å coplemint) (mot d’ militaire) rimpli on payis tot fjhant l' guere.
- Al difén do 14e sieke, les Otomans atacnut a-z enindjî les Balkans — Jean Cayron.
- (viebe å coplemint) (mot d’ medcén) fé atraper ene maladeye, tot djåzant do microbe kel cåze.
- Li cocote est k' enindje tot l' payis.
- Adonpwis, èn nén enindjî ene sakî avou ene mannete minêye— David Blaude, Li Rantoele, l° 106 p. 7.
- (viebe å coplemint) (mot des cotlîs) rimpli on corti, tot cåzant des crouwås, di viermin.
- El rouye a-st enindjî l' frumint — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Li bwès est enindjî d' viermins — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ enindjî ».
Parintaedje
candjî- enindjaedje
- indje, nindje
- indjén, indjince
- dizindjner, dizindjnaedje
- Loukîz a : « indje »
Sinonimeye
candjî- (fé atraper ene maladeye): epestiferer, rascråwer
Sipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîfé atraper ene maladeye
- Francès : infester (fr), contaminer (fr)
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | enindjî | enindjîs |
femrin | enindjeye | enindjeyes |
enindjî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "enindjî".
- El rouye a-st enindjî l' frumint — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe et rarindjeye).
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | enindjî | enindjîs |
femrin padrî | enindjeye | enindjeyes |
femrin padvant | enindjeye | enindjeyès |
- avou toplin des rujhes.
- Nos estans bén enindjîs.
- rimpli d' djin ki n' valnut rén.
- Li Walonreye, leye, sereut enindjeye di payizans et d’ barakîs avou on brostion d’ culteure ki n’ a pont d’ interesse — André Gauditiaubois (fråze rifondowe).
- (mot des cotlîs) rimpli d' crouwås.
- Elle a-st on djårdén enindjî d' schitroûles — Motî del Lovire (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Èm tere est enindjeye di dints d' tchéns — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- rascråwé d' ene maladeye ki s' prind.
- Dins les ôtès biesses pacô enindjeyes, gn a les bovrins, les pourceas et les robetes — Lucyin Mahin (fråze rarindjeye).
Sinonimeye
candjî- (avou toplin des rujhes): arindjî, assonré
- (avou on må ki s' prind): rascråwé, epestiferé
Ratournaedjes
candjîavou toplin des rujhes
- Francès : dans de beaux draps (fr), mal loti (fr)