ere
Walon (Rifondou) candjî
Dobès rfondowes | ||
---|---|---|
ere | ît |
Etimolodjeye 1 candjî
Scawaedje di tayon-bodje latén « eram » (ere, esteu) u tayon-bodje latén « erat » (ere, esteut); adon åjheymint racuzinåve avou l' espagnol « era ».
Prononçaedje candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɛːʀ/ /eʀ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Codjowa candjî
ere
- durant indicatif erirece (imparfait), prumire et troejhinme djins do singulî «esse».
- Elle ere grande et maigue, poy coleur yebe setche,
L’ ouy vif et ardant, gueuye fene come on betch,
— Oscar Picard, dins l' arimé Li vatche d' Ofagne (fråze rifondowe). - Les verts-pexheus hapént on pexhon a tchaeke côp d’ betch k’ i dnént, et l’ brut k’ on-z etindeut, c’ ere les pexhons ki batént l’ aiwe pou saiwer å lon — Gaston Lucy (fråze rifondowe).
- Il ere målåjhey di fé meuri les grins, swele, avoenne, noer blé — Gaston Lucy (fråze rifondowe).
- Li walon, c’ est on lingaedje; et on lingaedje, c’ est ene civilizåcion; et l' civilizåcion k’ ere mostrêye et tcherieye pa nosse vî lingaedje walon, ebén elle a disparexhou enute — Omer Marchal, adrovaedje di Ene båke so les bwès d' l' Årdene (fråze rifondowe).
- Elle ere grande et maigue, poy coleur yebe setche,
Sipårdaedje do mot candjî
Årdene nonnrece (Bietris, payis walon di Smwès)
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes candjî
Etimolodjeye 2 candjî
Svierba do viebe « erer » (esse dins l' ereur)
Prononçaedje candjî
- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛʀ/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : nén rcepåve
Codjowa candjî
ere
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî «erer».
- Il ere, saiss, por mi.
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « erer ».
- I n' fåt nén k' dj' ere dins mes mzeures.
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « erer ».
- Ere esprès si t' vous.